Τι βλέπω;

Δεν πρόκειται απλά για ένα νεκροταφείο, αλλά για τη μεγαλύτερη και ίσως σημαντικότερη υπαίθρια γλυπτοθήκη της χώρας. Ειδικότερα κοντά στην κεντρική είσοδο, βρίσκονται και τα περισσότερα γλυπτά αριστουργήματα. Μερικά από τα σημαντικότερα είναι: α) “Η κοιμωμένη” (1878- Γιαννούλης Χαλεπάς), έργο πρότυπο και για άλλα γλυπτά, μια γυναικεία μορφή που βρίσκεται σε ύπνο βαθύ πάνω σε ανάκλιντρο. β) “Η ανθεμωτή στήλη” (Ιάκωβος Μαλακατές), στον τάφο του Αδαμαντίου Κοραή, γ) “Το πενθούν πνεύμα” (1872- Ιωάννης Βιτσάρης), δ) το μαυσωλείο του Ερρίκου Σλήμαν (1892- Έρνεστ Τσίλλερ) το οποίο φέρει παραστάσεις από τον Τρωικό Πόλεμο, ε) ο τάφος Καραπάνου (1895), ο οποίος μιμείται το μνημείο του Λυσικράτους, στ) το μνημείο Αβέρωφ (Γεώργιος Βιτάλης- Δημήτρης Φιλιππότης) και ζ) “η μάνα της κατοχής” (Κώστας Βαλσάμης). Υπάρχουν και άλλοι πολύ σημαντικοί τάφοι ως προς τη γλυπτική τους διακόσμηση ή ακόμα και ως προς την αρχιτεκτονική τους. Μπαίνοντας κανείς στο Α’ Νεκροταφείο έρχεται σε επαφή με το μοντερνισμό των προπυλαίων. Αργότερα συναντά τάφους- κτίρια νεοκλασικού κι εκλεκτικιστικού ρυθμού. Τα γλυπτά ισορροπούν ανάμεσα στη «φόρμα» και το «περιεχόμενο», καθώς διέπονται από μεγάλη πλαστική και εκφραστική δύναμη.

Η Αφροδίτη Κούρια γράφει χαρακτηριστικά:

«Η επιτύμβια γλυπτική, σημαντικό κεφάλαιο της νεοελληνικής γλυπτικής του 19^ου αιώνα, γνώρισε άνθιση από νωρίς, από τα μέσα του (19^ου) αιώνα στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, το οποίο ακολούθησε το δυτικό πρότυπο νεκροταφείου- υπαίθριας γλυπτοθήκης και υπηρέτησε ανάγκες, προσδοκίες, αξιώσεις υστεροφημίας της αστικής και αργότερα μεγαλοαστικής τάξης, με ευρύτερες κάποτε προεκτάσεις. Ο κλασικισμός και ο ρομαντισμός, από τα τέλη του 18^ου αιώνα, διακόσμησαν τα κοιμητήρια- μουσεία της Ευρώπης, με αναρίθμητα επιβλητικά μνημεία που στάθηκαν πόλοι αναφοράς και υποδείγματα για τους Έλληνες καλλιτέχνες, ενώ τα επιτύμβια του 5^ου και 4^ου π.Χ. αιώνα από το νεκροταφείο του Κεραμεικού, υπήρξαν κορυφαία πηγή έμπνευσης και άμεσα προσιτό πεδίο για να ασκήσουν το βλέμμα τους και την ευαισθησία τους.»

Το νεκροταφείο περιλαμβάνει 2 Ορθόδοξους και έναν Καθολικό ναό, καθώς επίσης στον ίδιο χώρο φιλοξενούνται το Καθολικό, το Προτεσταντικό και το Ισραηλίτικο νεκροταφείο.

Τι δε βλέπω;

Στο χώρο αυτόν έχει ταφεί η “αφρόκρεμα” της ελληνικής κοινωνίας. Ήρωες της ελληνικής επανάστασης, πολιτικοί, πνευματικοί άνθρωποι, καλλιτέχνες, ευεργέτες κι επιστήμονες βρίσκονται εδώ θαμμένοι. Η επίσκεψη στο νεκροταφείο είναι και μια αναδρομή στην ιστορία της Ελλάδας του 19ου και του 20ου αιώνα. Εκτός αυτών, η πλούσια φύτευσή του αποτελεί ασφαλές καταφύγιο για μεγάλο αριθμό πουλιών.

Σχετικό βίντεο:

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Αναπαύσεως

Βιβλιογραφία