Ανάκτορα Τατοΐου

Τι βλέπω;

Το πρώην βασιλικό κτήμα Τατοΐου αποτελείται από 4 ενότητες: την ανακτορική, τη διοικητική, τη γεωτροφική- οικιστική και τους βασιλικούς τάφους. Είναι οργανωμένο και κατασκευασμένο στα πρότυπα του αγγλικού νεογοτθικού ρυθμού και βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Πάρνηθα. Τα ανάκτορα, μαζί με το δάσος του Τατοΐου, καταλαμβάνουν μια έκταση περίπου 42.000 στρεμμάτων. Το βασικό ανάκτορο, έργο του Σάββα Μπούκη, είναι αντίγραφο μιας έπαυλης (Ferme) του ανακτόρου Πέτερχοφ, στην οποία κατοικούσε ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄, θείος της βασίλισσας Όλγας. Το χάλκινο γλυπτό μπροστά από το κτίριο (αγορά της βασίλισσας Όλγας από τη Ρωσία) είναι ο “Κοζάκος κυνηγός” (Ιευγκένη Ιευγκένεβιτς Λανσεράι, 1848-1886). Τα ανάκτορα διαθέτουν άλλα 30 κτίρια (οινοποιεία, κατοικίες, βουστάσια, στρατώνες, ξενοδοχείο κ.α.). Ξεχωρίζουν τα μαγειρεία για την άριστη εσωτερική τους διαρρύθμιση και για το ότι συνδέονται υπογείως με το παλάτι. Ακριβώς δίπλα τους, υπάρχει και πολεμικό καταφύγιο. Επίσης, ξεχωρίζει και το Υπασπιστήριο, αντίγραφο μιας βίλλας στο Bernstorf της Δανίας, έργο του ίδιου αρχιτέκτονα. Τέλος, σαν πάρκο πλέον το Τατόι, προσφέρεται για ατελείωτους περιπάτους και οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα συνδέεται με τη φύση και την ευεξία. Δυστυχώς, το οικοσύστημα και μερικά κτίρια υπέστησαν τεράστιο πλήγμα από την πυρκαγιά του 2021.

Τι δε βλέπω;

Το Τατόι ήταν η θερινή κατοικία της βασιλικής οικογένειας. Στο μεσοπόλεμο -οπότε δεν υπήρχε βασιλεία- έμενε ο αρχηγός του κράτους, αλλά αργότερα, στην παλινόρθωση, έγιναν μετατροπές και για χειμερινή διαμονή της βασιλικής οικογένειας. Στο μεταξύ, σφραγίστηκε από τους Γερμανούς και λεηλατήθηκε κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Όσον αφορά το δάσος, είναι καταφύγιο άγριας ζωής,  μέρος του οποίου κάηκε τελευταία. Η χαλεπίου πεύκη είναι πολύ σημαντική για το οικοσύστημα και ειδικότερα για την ανάπτυξη της ελάτης, η οποία βρίσκεται σε ανώτερo υψόμετρο του όρους Πάρνηθα. Όπως έχει πει και ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης (χ.α.),

“Το Τατόι αποτελεί φραγμό μεταξύ της οικοδομικής εξάπλωσης της πόλης και των προστατευόμενων ορεινών όγκων της Πάρνηθας”

Σήμερα, το πάρκο και τα κτίρια βρίσκονται σε κακή κατάσταση, αλλά έχουν ξεκινήσει δράσεις και προσπάθειες συνολικής ανάπλασης. Η πυρκαγιά του 2021 κατέστρεψε τεράστιο μέρος του πάρκου και της ευρύτερης περιοχής. Αυτό δεν είναι κάτι καινοφανές. Ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα έως και λίγο μετά τα μέσα του 20ου, η περιοχή γινόταν συχνά στάχτη, καθώς πολλοί κτηνοτρόφοι έβαζαν φωτιές για να δημιουργήσουν βοσκοτόπια.

Βιβλιογραφία