Τι βλέπω;

Ο αρχαίος αυτός δήμος βρίσκεται βόρεια του Μαραθώνα, σε λόφο δίπλα στη θάλασσα και 500μ. βόρεια του Ιερού της Νεμέσεως, για το οποίο φημιζόταν ήδη από τον 6^ο αιώνα π.Χ. Εξίσου σημαντικό ήταν και το λιμάνι του, ίχνη του οποίου βλέπουμε στην εκβολή του χειμάρρου, μαζί με κάποιες κατοικίες της κάτω πόλης. Κατά την είσοδό μας στον αρχαιολογικό χώρο, στα αριστερά, βλέπουμε τα ίχνη του ναού της Θέμιδος και της Νεμέσεως και του μεγάλου της Νεμέσεως, οι οποίοι ήταν δωρικοί και βρίσκονταν ο ένας δίπλα στον άλλον. Ο ναός της Νεμέσεως είναι ο κυριότερος ναός του αρχαιολογικού χώρου. Είναι το σπουδαιότερο ιερό της θεάς Νεμέσεως στην Ελλάδα, είναι δωρικού ρυθμού (6 x 13 κίονες) και αρχιτεκτονικά μοιάζει αρκετά στους ναούς του Ηφαίστου και του Άρη στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας και στο ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Γι’ αυτό και πιστεύεται ότι ο αρχιτέκτονας ήταν κοινός. Από το ιερό έως τη νότια είσοδο του φρουρίου, βλέπουμε τάφους εκατέρωθεν του δρόμου. Εντός του φρουρίου, συναντάμε κατοικίες, δρόμους, γυμνάσιο, αγορά, δημόσια κτίρια, ένα μικρό θέατρο και άλλα ιερά. Στην κορυφή του λόφου, βλέπουμε το τείχος της ακρόπολης.

Τι δε βλέπω;

Η ονομασία του δήμου προέρχεται από το θάμνο «ραμνούς», ο οποίος φυτρώνει ακόμα στην περιοχή. Ο στρατηγικός του ρόλος ήταν σημαντικός, καθώς οι Αθηναίοι έλεγχαν τον Ευβοϊκό κόλπο και το εμπόριο με το Αιγαίο και τη Μαύρη Θάλασσα. Ο αρχαϊκός ναός της Νεμέσεως ήταν ένας λιτός δωρικός ναός. Ο ναός που ανεγέρθηκε μετά τους Περσικούς Πολέμους, ήταν ένας μικρός πολυγωνικός ναός, αφιερωμένος στη Θέμιδα και τη Νέμεση. Η Θέμις ήταν η θεά του νόμου και της τάξης. Στα προϊστορικά χρόνια ίσως ήταν η θεά της γης. Έχει βρεθεί το άγαλμά της (του 300 π.Χ. περίπου), έργο του Χαιρέστρατου από τον Ραμνούντα και εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Βορειότερα αυτού του ναού, βρίσκεται ο μεγάλος ναός της Νεμέσεως. Μέσα σε αυτόν, υπήρχε άγαλμα της θεάς, φιλοτεχνημένο πιθανότατα από τον Αγοράκριτο, μαθητή του Φειδία. Η Νέμεσις ήταν η προσωποποίηση της δίκαιης τιμωρίας, από την οποία κανείς δεν ξεφεύγει. Σύμφωνα με τον Παυσανία, ήταν η πιο αδυσώπητη θεά για όσους ζούσαν ασεβώς. Έτσι, όταν οι Πέρσες αποβιβάστηκαν στο Μαραθώνα, τιμωρήθηκαν για την αλαζονεία τους και έχασαν. Είχαν φέρει μαζί τους και ένα μάρμαρο από την Πάρο, για να στήσουν τρόπαιο. Το μάρμαρο αυτό τελικά έγινε το άγαλμα της θεάς Νεμέσεως από τους Έλληνες.

Βιβλιογραφία