Τι βλέπω;

Ο Εθνικός Κήπος (πρώην Βασιλικός- κήπος των πρώην ανακτόρων), είναι μια όαση ηρεμίας στο πολύβουο κέντρο, ιδανικός για περίπατο, τρέξιμο και χαλάρωση. Είναι ένας κήπος με τεράστια ποικιλία φυτών και καταλαμβάνει έκταση περίπου 160 στρεμμάτων. Φιλοξενεί πάνω από 500 διαφορετικά είδη φυτών και δέντρων (7.000 δέντρα και 40.000 θάμνους και πόες). Διαθέτει 7 εισόδους και διαμορφώθηκε σε αγγλικό στυλ, σε αντίθεση με τον κήπο των νέων ανακτόρων (νυν Προεδρικό Μέγαρο), ο οποίος είναι γαλλικού. Επίσης, περιλαμβάνει 6 λίμνες, πέργκολες, ηλιακό ρολόι, βοτανικό μουσείο, παιδική βιβλιοθήκη, καφενείο, παιδική χαρά κι έναν πρώην μικρό ζωολογικό κήπο, ο οποίος κατασκευάστηκε επί Γεωργίου Α΄. Τέλος, στον Εθνικό Κήπο, υπάρχουν πέντε μαρμάρινες προτομές των Ιωάννη Γαβριήλ Εϋνάρδου (Ιωάννης Κόσσος), Σπυρίδωνος Σαμάρα (Μιχάλης Τόμπρος), Διονυσίου Σολωμού (Θωμάς Θωμόπουλος), Ιωάννη Καποδίστρια (Ιωάννης Κόσσος), Αριστοτέλη Βαλαωρίτη (Φωκίων Ρωκ) και μία ορειχάλκινη, του Ζαν Μωρέα (Εμίλ Αντουάν Μπουρντέλ).

Τι δε βλέπω;

Η βασίλισσα Αμαλία είχε αναλάβει προσωπικά το θέμα του κήπου κι εργαζόταν αδιάκοπα για αυτόν. Η περιοχή αυτή ήταν γυμνή και βραχώδης, γεγονός που καθιστούσε δύσκολη την κατασκευή του. Σχεδιάστηκε από τον Άγγλο κηποτέχνη Λάντερς (άλλοι αναφέρουν τον Κωχ) και ανέλαβε τη φροντίδα ο Γάλλος γεωπόνος Φρανσουά Λουί Μπαρώ. Εργάστηκαν σε αυτόν ο Βαυαρός γεωπόνος Σμάρατ και ο Πρώσος κηπουρός Σμιτ, ενώ αργότερα τους διαδέχτηκαν άλλοι. Όσο αυξάνονταν τα είδη φυτών, τόσο πιο διάσημος γινόταν ο κήπος σε παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα, πολλοί ήταν οι ξένοι ηγέτες και αυτοκράτορες, οι οποίοι έκαναν δωρεές πολλών ειδών. Μεταξύ αυτών ήταν ακόμη και ο Σουλτάνος. Χαρακτηριστικότερα δέντρα του κήπου ήταν οι Φοίνικες, για τη μεταφορά των οποίων χρησιμοποιήθηκαν πολεμικά πλοία. Μέχρι να αποκτήσει επάρκεια νερού, οι Αθηναίοι εξεγείρονταν, διότι κάθε φορά που ποτιζόταν ο κήπος, οι κάτοικοι δεν είχαν νερό. Υπήρχε μια γενική δυσαρέσκεια για τους μεγάλους κήπους, διότι εκτός από το δυσβάσταχτο κόστος που επωμίζονταν οι πολίτες, δεν είχαν τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτούς, καθώς ήταν κλειστοί για το κοινό και η είσοδος επιτρεπόταν σε λίγους εκλεκτούς. Αρκετοί περιηγητές και αρχαιολάτρες προτιμούσαν το λιτό, γυμνό και βραχώδες αττικό τοπίο, ενώ άλλοι υποστήριζαν μία αισθητική συνύπαρξη αρχαιοτήτων και πρασίνου. Η δημιουργία ενός βασιλικού κήπου με ξενικά φυτά, στα πρότυπα της βόρειας Ευρώπης  θεωρήθηκε ξενομανία. Οι Έλληνες έως τότε γνώριζαν τα οπωροφόρα δέντρα, τα οποία είχαν στους κήπους των σπιτιών τους. Όποια δέντρα και φυτά δεν ήταν οπωροφόρα θεωρούνταν άχρηστα και τα “εξόριζαν” στα δάση. Πράγματι, τα ξενικά είδη φυτών του Εθνικού Κήπου διατάραξαν σημαντικά την τοπική χλωρίδα και πανίδα. Από το 1900 και μετά, ο κήπος άρχισε να ανοίγει για το κοινό συγκεκριμένες μέρες και ώρες, μέχρι το 1917 ή το 1923 (οι πηγές δεν είναι σαφείς), οπότε και άνοιξε για το κοινό καθημερινά, από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου, όπως ισχύει και σήμερα.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Λεωφόρος Αμαλίας, Λεωφόρος Β. Σοφίας, Ηρώδου Αττικού, Β. Όλγας

Βιβλιογραφία