Τι βλέπω;

Ο ναός αυτός υπήρξε το τελευταίο «θύμα» της καταστροφής των βυζαντινών ναών της πόλης κατά τα πρώτα χρόνια της ελληνικής ανεξαρτησίας. Ο αρχικός βυζαντινός ναός ήταν σταυροειδής διπλοθόλιος (ο τρούλος είχε δύο επίπεδα), αλλά δε γνωρίζουμε τι είδους σταυροειδής ήταν (π.χ. σύνθετος ή ημισύνθετος), διότι με την επέκταση των αρχών του 20^ου αιώνα, αλλοιώθηκε τόσο έντονα η αρχική του μορφή, με αποτέλεσμα σήμερα να δείχνει πολύ νεότερος της εποχής που χτίστηκε. Ο αρχικός ναός πιθανόν ανήκει στην τοπική αρχιτεκτονική, ωστόσο δεν είχε τον τυπικό αθηναϊκό τρούλο. Δε γνωρίζουμε πώς ακριβώς ήταν, καθώς δε σώζονται σχέδια. Βάσει έρευνας, πιθανότατα διατηρήθηκε ο τρούλος με τις τρεις καμάρες του σταυρού, το βήμα, μερικές κόγχες (των οποίων τα ανοίγματα δε σώζονται) και οι 4 κίονες κορινθιακού ρυθμού, οι οποίοι έχουν επιχριστεί και οι βάσεις τους έχουν καλυφθεί από το νεότερο δάπεδο, με αποτέλεσμα να έχουν κακές αναλογίες. Οι πεσσοί του νεότερου ναού στηρίζονται στα θεμέλια των τοίχων του παλαιότερου.

Τι δε βλέπω;

Ο αρχικός ναός είχε τις τυπικές στέγες των σταυροειδών ναών με κεραμίδια, δε διέθετε νάρθηκα και στους πλάγιους τοίχους (βόρειο και νότιο), πιθανότατα υπήρχαν αψιδώματα σε μικρή υποχώρηση του τοίχου. Κατά τα οθωμανικά χρόνια, η πλατεία ήταν κοιμητήριο του ναού και εδώ θάφτηκαν μερικοί ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης, όπως τα αδέρφια Νικόλαος και Χρήστος Σαρρής και ο Παναγής Κτενάς. Κατά τα πρώτα χρόνια της ελληνικής ανεξαρτησίας, ο ναός γλίτωσε την κατεδάφιση χάρη στις έντονες διαμαρτυρίες των ενοριτών. Επίσης, τον επισκεπτόταν συχνά και έψελνε ο λογοτέχνης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Αγίων Αναργύρων 19

Βιβλιογραφία