Τι βλέπω;

Οι 8 προσφυγικές πολυκατοικίες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας αποτελούνται από ισόγειο και δύο ορόφους, έχουν συνολικό εμβαδόν 12.000 τ.μ., στεγάζουν 288 διαμερίσματα και μεταξύ τους υπάρχουν μεγάλοι υπαίθριοι χώροι. Ταυτόχρονα είναι και από τα πιο εμφανή παραδείγματα εγκατάλειψης. Τα κτίρια αναπτύσσονται παράλληλα με τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και αποτελούνται από επιχρισμένες λιθοδομές και πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος. Στα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι οι μικροί εξώστες, τα πλήρη στηθαία, η πυκνή κατοικία σε λίγα τετραγωνικά μέτρα και η λειτουργικότητα, δείχνοντας μια σαφή μοντερνιστική τάση προς το Bauhaus και τη λαϊκή κατοικία της Κεντρικής Ευρώπης. Εμφανείς είναι ακόμα και οι τρύπες από τις σφαίρες των Δεκεμβριανών του 1944 (Ελληνικός Εμφύλιος).

Τι δε βλέπω;

Εδώ κατοίκησαν οι Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας το 1936. Πιο πριν, οι προσφυγικές κατοικίες ήταν παράγκες, μερικές από τις οποίες είχαν εξελιχθεί σε μικρές κατοικίες με αυλές και πολλά φυτά. Την εποχή του μεσοπολέμου όμως, κατασκευάζονταν περίπου 5000 προσφυγικές κατοικίες το χρόνο σε διάφορες περιοχές της πόλης κι έπειτα σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Ο τεράστιος αριθμός προσφύγων στη χώρα (άνω του ενός εκατομμυρίου) σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και σε εχθρικό κλίμα, κατέστησε επιτακτική την ανάγκη της «ποσότητας» στη στέγαση. Γι’ αυτό και η «τυποποίηση» των κτιρίων και η λειτουργική τους «οικονομία» είχε ως σκοπό την εξυπηρέτηση όσων περισσοτέρων γινόταν σε μια κρίσιμη περίοδο προσφυγικών ροών. Κάθε κτίριο έχει τέσσερις ή πέντε ενότητες και κλιμακοστάσιο στο κέντρο. Επειδή τα διαμερίσματα είναι αρκετά μικρά, οι πρόσφυγες έκλεισαν μπαλκόνια και έχτισαν καινούργιους χώρους, ώστε να κερδίσουν χώρο. Μέχρι σήμερα, υπάρχει μια διαρκής απειλή κατεδάφισης, η διατήρησή τους είναι επισφαλής, παρά τις συχνές εξαγγελίες περί ανάπλασης, η οποία θα περιλαμβάνει και αποκατάσταση πρασίνου.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Λ. Αλεξάνδρας 165-169

Βιβλιογραφία