Τι βλέπω;

Το Μπέη Χαμάμ (ή Μπέη Χαμάμι) είναι το μεγαλύτερο οθωμανικό λουτρό της Ελλάδας. Είναι μεγαλοπρεπές και διπλό, δηλαδή έχει ξεχωριστά διαμερίσματα για άντρες και γυναίκες. Το αντρικό τμήμα του λουτρού χωρίζεται σε 3 μεγάλους χώρους: τον ψυχρό, το χλιαρό (2 αίθουσες) και το θερμό με 8 ατομικά διαμερίσματα με μαρμάρινες γούρνες. Το γυναικείο τμήμα έχει την ίδια διαρρύθμιση, αλλά σε μικρότερες διαστάσεις, με πιο λιτή διακόσμηση από το αντρικό και ξεχωριστή είσοδο. Η αραβική επιγραφή πάνω από την είσοδο του ανδρικού τμήματος λέει ότι χτίστηκε από το Σουλτάνο Μουράτ Β΄ το 1444. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτού του χαμάμ , όπως και πολλών άλλων οθωμανικών μνημείων, είναι οι σαφείς επιρροές από τη βυζαντινή αρχιτεκτονική (π.χ. τρούλοι).

Τι δε βλέπω;

Το κτίριο κατασκευάστηκε από οικοδομικά υλικά 7 βυζαντινών χριστιανικών ναών. Η ονομασία «Μπέη» προέρχεται από τον τίτλο του Σουλτάνου Μουράτ Β που του είχε αποδοθεί τιμητικά και με τον οποίο ήταν ευρέως γνωστός. Επίσης υπάρχει εντυπωσιακός χώρος που χρησιμοποιείτο ως διαμέρισμα του Μπέη, με διακόσμηση σταλακτιτών στην οροφή. Εκτός από την κάθαρση σώματος και ψυχής, τα χαμάμ ήταν και χώροι συνάθροισης και κοινωνικής συναναστροφής. Ο συγκεκριμένος ήταν και σημείο σεξουαλικής συνεύρεσης μεταξύ ανδρών. Γι’ αυτό και όσοι εργάζονταν εδώ, κρίνονταν για την ηθική τους από την κοινωνία. Επιπλέον, μπορούσαν να το επισκεφτούν και πιστοί άλλων θρησκειών. Ακόμη και μετά το τέλος της οθωμανικής κυριαρχίας, εξακολούθησε να λειτουργεί ως λουτρό, μέχρι το 1968, με την ονομασία «Λουτρά Παράδεισος». Μέχρι εκείνη την εποχή σύχναζαν στα χαμάμ μη προνομιούχοι κάτοικοι και πρόσφυγες, οι οποίοι στα σπίτια τους δε διέθεταν χώρους υγιεινής και τρεχούμενο νερό. Σήμερα, το Μπέη Χαμάμ ανήκει στην αρχαιολογική υπηρεσία και χρησιμεύει ως χώρος πολιτισμού. Μια άλλη πρόταση ήταν να μετατραπεί σε μουσείο μουσουλμανικής τέχνης με αντικείμενα από τη Θεσσαλονίκη.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Πλ. Δικαστηρίων

Βιβλιογραφία