Τι βλέπω;

Ο ναός της εποχής της δυναστείας των Παλαιολόγων είναι από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της πόλης και της χώρας. Είναι σύνθετος σταυροειδής εγγεγραμμένος με 5 τρούλους, εξωνάρθηκα και περίστωο, το οποίο καταλήγει σε 2 παρεκκλήσια. Ξεχωρίζουν οι αρμονικές του αναλογίες και ο κεραμοπλαστικός διάκοσμος. Το μνημείο εντυπωσιάζει και για το εσωτερικό του. Τα ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες είναι άριστης τεχνικής, η οποία άκμασε την εποχή εκείνη στην Κωνσταντινούπολη και σφύζουν από εκφραστικότητα και δραματικότητα. Τα ψηφιδωτά φιλοτεχνήθηκαν από δύο διαφορετικούς καλλιτέχνες. Ο πρώτος χρησιμοποιεί μικρές ψηφίδες και πετυχαίνει μεταβατικούς χρωματικούς τόνους, επηρεασμένος από τις τοιχογραφίες, ενώ τα έργα του δεύτερου έχουν έντονες χρωματικές αντιθέσεις χρησιμοποιώντας μεγαλύτερες ψηφίδες. Δυστυχώς, δεν σώζονται στο σύνολό τους, κυρίως εξαιτίας της καταστροφής που υπέστησαν όταν ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί. Τα θέματά τους αφορούν τη Γέννηση, τη Βάπτιση, την Ανάσταση, τη Ρίζα του Ιεσσαί κ.α. Επίσης, εσωτερικά το μνημείο φωτίζεται έντονα με φυσικό φως.

Τι δε βλέπω;

Αρχικά, ήταν καθολικό μονής, πιθανότατα αφιερωμένο στην Παναγία, όπως μαρτυρούν οι περισσότερες τοιχογραφίες και ειδικότερα αυτή της ένθρονης Παναγίας. Γονατισμένος στα πόδια της βρίσκεται ο ηγούμενος Παύλος, ο συνεχιστής της διακόσμησης του ναού και δίπλα υπάρχει επιγραφή που αναφέρεται στους κτήτορες Νήφωνα και Παύλο. Η ονομασία του σήμερα οφείλεται στη λαϊκή δοξασία περί 12 θόλων, συμβολίζοντας τους 12 αποστόλους, αν και οι 12 απόστολοι πράγματι απεικονίζονται στο εσωτερικό του ναού. Ο Νήφων σχεδίαζε μεγαλύτερη πολυτέλεια εντός του ναού, αλλά στο μεταξύ καθαιρέθηκε και δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τα σχέδιά του. Τέλος, επί οθωμανικής περιόδου αντικαταστάθηκε το καμπύλο γείσο με το ευθύγραμμο που βλέπουμε σήμερα και γκρεμίστηκε το κωδωνοστάσιο.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Πλατεία Αγίων Αποστόλων
• TK : 54630

Βιβλιογραφία