Το πρώτο σχολείο

Τι βλέπω;

Είναι ένα απλό κτίριο με νεοκλασικά στοιχεία επί της οδού Εγνατίας. Είναι διώροφο, με μεγάλα ανοίγματα συμμετρικά διατεταγμένα. Η είσοδος έχει σχεδιαστεί σε υποχώρηση, όπως και ο εξώστης στο δεύτερο όροφο, δημιουργώντας έτσι ένα σχήμα υποδοχής. Δωρικοί και ιωνικοί ημικίονες κοσμούν τον πρώτο και το δεύτερο όροφο αντίστοιχα, ενώ στη βάση του κτιρίου έχει διαμορφωθεί κρηπίδα με κυφωτή διακόσμηση. Οι δύο όροφοι χωρίζονται από προεξέχοντα κοσμήτη που περιτρέχει το κτίριο. Σήμερα στεγάζει το 13ο Γυμνάσιο και 17ο Λύκειο της πόλης.

Τι δε βλέπω;

Πρόκειται για το παλαιότερο σωζόμενο σχολείο της ελληνικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, όταν η πόλη ανήκε ακόμη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τα σχέδια είναι πιθανότατα του επιφανή αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ (με κάποιες μετέπειτα τροποποιήσεις), η επιλογή του οποίου δεν ήταν τυχαία. Η ελληνική κοινότητα της οθωμανικής Θεσσαλονίκης σε μια προσπάθεια να ισχυροποιήσει την παρουσία της στην πολυεθνική πόλη και να σφυρηλατήσει την εθνική της ταυτότητα, προτιμούσε τον νεοκλασικό ρυθμό που εμπνεόταν από την αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική παράδοση. Το ελληνικό βασίλειο στήριζε αυτές τις επιλογές εντός και εκτός της επικράτειάς του (για τους ίδιους λόγους είχε μετατραπεί η Αθήνα σε μία νεοκλασική πόλη). Ένας από τους βασικότερους και πιο έμπειρους αρχιτέκτονες του νεοκλασικού ρυθμού, με πολυσχιδές έργο (κυρίως στην Αθήνα), ήταν και ο Ερνέστος Τσίλερ, ο οποίος -εκτός από το σχολείο- σχεδίασε το Μητροπολιτικό ναό και το πρώην ελληνικό προξενείο της Θεσσαλονίκης. Στην περιοχή γύρω από το σχολείο συναντά κανείς και μερικές από τις εκκλησίες της ελληνικής κοινότητας. Εδώ λοιπόν ήταν το κέντρο της κοινωνικής, πολιτιστικής και θρησκευτικής ζωής της ανθηρής και δραστήριας κοινότητας που συναγωνιζόταν σε πλούτο και δύναμη τους Τούρκους και τους Εβραίους της πόλης.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Εγνατία 132 & Κ. Παλαιολόγου

Βιβλιογραφία