Παπάφειο Ίδρυμα

Τι βλέπω;

Το Παπάφειο Ίδρυμα είναι ένα κτίριο του όψιμου κλασικισμού με εκλεκτικιστικά και αναγεννησιακά στοιχεία, είναι συμμετρικό, έχει κεντρικό τμήμα σε προβολή, μνημειακή κλίμακα, τριγωνικό αέτωμα και αψιδωτά ανοίγματα με ψευδοκίονες. Τα ανοίγματα των πτερύγων είναι πιο λιτά και το κτίριο διαθέτει μία ρυθμική διαδοχή ανοιγμάτων και πεσσών με ψευδοκίονες. Πάνω από τους ιωνικούς κίονες του πρόπυλου αναγράφεται η αφιέρωση στον έμπορο και τραπεζίτη Ιωάννη Παπάφη (1792- 1886), με δωρεά του οποίου κατασκευάστηκε το κτίριο. Ο αρχιτέκτονας Ξενοφών Παιονίδης ακολούθησε τη βασική αρχή του κλασικισμού, δηλαδή τις τρεις οριζόντιες ζώνες (βάση- κορμό- στέψη), κάτι που τονίζεται και με τις οριζόντιες διακοσμητικές ταινίες. Το κτίριο αποτελείται από τρία επίπεδα και η κάτοψή του είναι σχήματος Ε. Κατασκευάστηκε σε μία εποχή που η Θεσσαλονίκη ήταν ακόμη υπό οθωμανική κυριαρχία και η κάτοψη λειτούργησε ως σύμβολο του οράματος για ελευθερία και ως σύμβολο του οράματος της ένωσης με την Ελλάδα. Και οι τρεις αυτές λέξεις έχουν ως αρχικό γράμμα το Ε.

Τι δε βλέπω;

Ήταν το μεγαλύτερο κτίριο της πόλης την εποχή εκείνη, είχε χαρακτηριστεί ως ένα από τα λαμπρότερα κτίσματα της Ανατολής και ως το «λαμπρόν ανάκτορον της ορφανιάς». Αρχικά διοργάνωνε φιλανθρωπικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά έπειτα λειτούργησε ως «Παπάφειο Ορφανοτροφείο Αρρένων» και παράλληλα ονομαζόταν «Μελιτεύς», από την αρχαία ονομασία της Μάλτας, ο τόπος όπου ο Παπάφης έζησε και δραστηριοποιήθηκε. Εκτός από ορφανοτροφείο, ήταν και χώρος επαγγελματικής εκπαίδευσης για τα ορφανά παιδιά. Λειτούργησε ως νοσοκομείο κατά τα τέλη των Βαλκανικών Πολέμων και ύστερα στέγασε το 13^ο σύνταγμα πεζικού. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στέγασε την έδρα του αγγλικού στρατηγείου της Ανατολής, ξαναέγινε νοσοκομείο κατά το Μεσοπόλεμο, λειτούργησε ως γερμανικό νοσοκομείο κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και αγγλικό στρατιωτικό νοσοκομείο μετά τον πόλεμο. Ξαναέγινε ορφανοτροφείο στα χρόνια του εμφυλίου. Σε μία μικρή αίθουσα του πρώτου ορόφου, υπάρχει ένα μικρό μουσείο προς τιμήν του βασιλέως Γεωργίου Α΄, ο οποίος δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη και εδώ διαπιστώθηκε ο θάνατός του.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Παπάφη 33
• TK : 54638
• Τηλέφωνο: +30 2313 320214
• E-mail: [email protected]
• Website: http://www.papafeio.gr/

Βιβλιογραφία