Ναός Ολυμπίου Διός
Ο ναός του Ολυμπίου Διός είναι ένας από τους τρεις μεγαλύτερους ναούς του είδους του στον κόσμο και σήμερα σώζονται 16 κίονες.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1821 - )
Στα νεότερα χρόνια, ο χώρος του Ολυμπιείου χρησιμοποιήθηκε ως χώρος αναψυχής, διαμαρτυρίας και εξεταστήριο για τα προσφυγόπουλα.
1936 Επί δικτατορίας Μεταξά, σε αυτό το σημείο κάηκαν τα αποκαλούμενα "επικίνδυνα" βιβλία.
Οθωμανική εποχή (1453- 1821)
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
132 μ.Χ. Επί Αδριανού και μετά από επταετείς εργασίες ολοκληρώθηκε. Ο ναός ήταν γεμάτος με αγάλματα του Αδριανού, τα οποία έφεραν την επιγραφή «Ολύμπιος».
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
174 π.Χ. Επόμενη απόπειρα ολοκλήρωσης από το βασιλιά Αντίοχο Δ τον Επιφανή της Συρίας. Ο ναός μαρμαρώθηκε, απέκτησε κίονες κορινθιακού ρυθμού, αλλά έμεινε ημιτελής, χωρίς στέγη και αετώματα.
86 π.Χ. Ο Σύλλας μετέφερε κιονόκρανα στη Ρώμη για να διακοσμήσει το Καπιτώλιο.
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Η πρώτη προσπάθεια μαρμάρωσης του ναού έγινε τον 4ο αιώνα π.Χ.
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
515 π.Χ. Ξεκίνησε η κατασκευή του από τον τύραννο Πεισίστρατο το νεότερο, στη θέση προϋπάρχοντος ναού του 6ου αιώνα π.Χ.
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Μια από τις σημαντικότερες λεωφόρους της πόλης, η λεωφόρος Συγγρού, σχεδιάστηκε έτσι ώστε να βλέπει προς τον επιβλητικό ναό του Ολυμπίου Διός. Ο ναός ολοκληρώθηκε σε διάστημα 7 αιώνων, αλλά σε διαφορετικές φάσεις και έχει διαστάσεις 110μ. (μήκος) επί 40μ. (πλάτος). Από τους 104 κίονες κορινθιακού ρυθμού σώζονται 13 νοτιανατολικά και 3 νοτιοδυτικά. Από αυτούς τους τρεις, ο μεσαίος έπεσε από κεραυνό το 1852. Οι κίονες αποτελούν το λεγόμενο “Λίθινο χρονικό”, δηλαδή πάνω σε αυτούς είναι “καταγεγραμμένα” όλα τα σημάδια από τα ακραία φυσικά και καιρικά φαινόμενα μέσα στους αιώνες. Νότια του ναού υπάρχουν ιερά διαφόρων εποχών, όπως το Κρόνιο, το Πανελλήνιον και το Δελφίνιο, αλλά και ίχνη χρήσης και δραστηριοτήτων της Οθωμανικής περιόδου, όπως το τότε αποκαλούμενο “Τζαμί των Αραπάδων”, στο οποίο προσεύχονταν Αιθίοπες δούλοι.
Τι δε βλέπω;
Ο ναός του Δία μιμείται το ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο και το Ηραίο στη Σάμο. Όταν ξεκίνησε να κατασκευάζεται επί τυραννίας, χρησιμοποιήθηκε τοπικός ασβεστόλιθος. Το έργο έμεινε μετέωρο όταν καταλύθηκε το τυραννικό πολίτευμα και δε συνεχίστηκε την περίοδο της δημοκρατίας, κυρίως επειδή τμήματα του κτιρίου χρησιμοποιήθηκαν στον ανατολικό βραχίονα του Θεμιστόκλειου τείχους. Η μαρμάρωση του ναού ξεκίνησε τον 4ο αιώνα π.Χ. αλλά ολοκληρώθηκε κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Επίσης, εντός αυτού υπήρχε ένα τεράστιο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία και πολλά του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού, όπως και στον περίβολο. Κατά τους επόμενους αιώνες, οι κίονες με προσανατολισμό στην πόλη καταστράφηκαν και αξιοποιήθηκαν για οικοδομικούς λόγους. Με αυτόν τον τρόπο ενδεχομένως κατασκευάστηκε και το τζαμί Τζισταράκη (Πλατεία Μοναστηρακίου). Οι Αθηναίοι πίστευαν ότι κάτω από τους κίονες κρύβονταν δαίμονες. Συμπτωματικά, την ίδια εποχή που ο Τζισταράκης (Οθωμανός αξιωματούχος) λέγεται ότι ασβεστοποίησε έναν κίονα για να φτιάξει το τζαμί, στην Αθήνα ξέσπασε πανώλη. Για το γεγονός αυτό ο Σουλτάνος του αφαίρεσε το αξίωμα, όντας άνθρωπος που φοβόταν πολύ τα μνημεία και για το λόγο αυτόν δεν τα πείραζε. Ομοίως, όταν έπεσε από κεραυνό ο 16ος κίονας, ξέσπασε χολέρα.
Πληροφορίες
- Διεύθυνση: Β. Όλγας
Βιβλιογραφία
http://www.eie.gr/archaeologia/gr/02_DELTIA/Sanctuary_of_Olympian_Zeus.aspx
Τελευταία επίσκεψη 15/8/2013
Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών, (χ.α.), Τζαμί Τζισταράκη, ΕΙΕ,
http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio_more.aspx?id=91
Τελευταία επίσκεψη 15/8/2013
Γιοχάλας Θ., Καφετζάκη Τ., (2013), Αθήνα, Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία, Βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ
Φωκά Ι., Βαλαβάνης Π., (1994), Περίπατοι στην Αθήνα και την Αττική, τόποι, θεοί, μνημεία, Κέδρος
Camp J., (2001), The Archaeology of Athens, Yale University Press, New Haven and London
Chatzipouliou E., (2014), Olympieion, in Navigating the routes of Art and Culture, Part 1, Athens, Ministry of Culture and Sports
Travlos J., (1980), Pictorial Dictionary of Ancient Athens, New York: Hacker Art Book
