Τι βλέπω;

Η Πλάκα είναι η παλαιότερη συνοικία της πόλης, χτισμένη στους πρόποδες της Ακρόπολης. Αρχιτεκτονικά περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία ρυθμών, με κυριότερο τον κλασικισμό σε πιο λαϊκή απόδοση. Υπάρχουν επίσης λίγα κτίρια βυζαντινής, οθωμανικής και οθωνικής περιόδου, εκλεκτικισμού και ακόμη λιγότερα του μοντερνισμού. Ωστόσο, κυρίαρχο στοιχείο στις περισσότερες οικίες της Πλάκας είναι οι εσωτερικές αθηναϊκές αυλές. Η Πλάκα είναι διάσημη για τις ταβέρνες της, στις οποίες μπορεί κανείς να γευτεί την ελληνική κουζίνα και τα παραδοσιακά ποτά. Ορισμένες από τις ταβέρνες αυτές έχουν και ζωντανή ελληνική μουσική. Η συνοικία αυτή προσφέρεται κυρίως για ήπιες μορφές διασκέδασης και περιπάτους στα σοκάκια της. Μπορεί η ρυμοτομία της να φαίνεται άναρχη, αλλά ακολουθεί μία σοφή λογική. Ο προσανατολισμός των σπιτιών, οι δρόμοι που ακολουθούν τα ρεύματα αέρα και το μικρό πλάτος τους, αναχαιτίζουν τους ψυχρούς και ξερούς ανέμους του βορρά το χειμώνα και περιορίζουν τον καυτό ήλιο και τη ζέστη το καλοκαίρι.

Τι δε βλέπω;

Το όνομα “Πλάκα” εμφανίστηκε το 16ο αιώνα και αφορούσε κυρίως την περιοχή γύρω από το μνημείο του Λυσικράτη. Υπάρχουν τρεις εκδοχές για την προέλευση του ονόματος: η πρώτη αποδίδει το όνομα σε μια λευκή μεγάλη πλάκα που υπήρχε στη συμβολή των οδών Θέσπιδος, Αδριανού και Τριπόδων. Η δεύτερη συνδέεται με την επίπεδη μορφή του εδάφους. Η τρίτη συνδέει το όνομα με την αρβανίτικη λέξη “πλακ” που σημαίνει “παλαιός” εννοώντας την παλιά πόλη. Η εκδοχή αυτή είναι η επικρατέστερη μιας και οι Αρβανίτες στην περιοχή ήρθαν το 16ο αιώνα. Όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα, η Πλάκα ήταν ο πυρήνας της πόλης. Οι περιορισμοί στη δόμηση λόγω αρχαιοτήτων δε στάθηκαν ικανοί να ανακόψουν την άναρχη δόμηση και τις πολεοδομικές παραβάσεις. Κατά τα πρώτα χρόνια του ελληνικού βασιλείου, υπήρξε αγαπημένος «προορισμός» αρχαιοκάπηλων. Μέχρι τη δεκαετία του 1970 υπήρχε συζήτηση για κατεδάφισή της, ώστε να ανασκαφεί ολόκληρη η αρχαία πόλη που βρίσκεται από κάτω. Η συζήτηση αυτή παραμένει –αν και ανεπίσημα- μέχρι τις μέρες μας, χωρίς όμως να τίθεται ζήτημα άρσης της απόφασης διατήρησης της Πλάκας. Επίσης ταυτίζεται με τη φιγούρα του μπαρμπα- Γιάννη του Κανατά, τις πρώτες παραστάσεις του “διαφθορέα” Καραγκίοζη, τις αποκριάτικες εκδηλώσεις και τον πετροπόλεμο (παλαιό Κυριακάτικο παιχνίδι).

Βιβλιογραφία