Αρχαιολογικός χώρος Βραυρώνας

Τι βλέπω;

Ένα από τα σημαντικότερα αρχαία ιερά, αυτό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος (προστάτιδα της γονιμότητας και της ευτοκίας των γυναικών) και της Ιφιγένειας, βρίσκεται στις εκβολές του χειμάρρου Ερασινού, στον Υδροβιότοπο Βραυρώνας. Η τοποθεσία δικαιολογεί και το ότι ο χώρος πέφτει συχνά θύμα πλημμυρών. Από τον αρχαιολογικό χώρο σώζονται ορισμένα αναστηλωμένα ερείπια της στοάς και του ναού και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη. Μετά την είσοδό μας, στα δεξιά, υπάρχει ένα τμήμα της δωρικής στοάς, η οποία είχε σχήμα Π και τετράγωνη αυλή. Η αρχιτεκτονική του κτίσματος είναι ευφυής δεδομένου του περιορισμένου χώρου. Οι κίονες είχαν μεγαλύτερα διαστήματα μεταξύ τους από ότι συνηθιζόταν. Από το ναό της Αρτέμιδος σώζεται μόνο η κρηπίδα, δηλαδή το τμήμα του ναού από το έδαφος έως τις βάσεις των κιόνων. Τελευταία συναντάμε τη γέφυρα των κλασικών χρόνων, η οποία καλύπτει την ιερή πηγή.

Τι δε βλέπω;

Η περιοχή πρωτοκατοικήθηκε κοντά στο 3.500 π.Χ. Στα ανατολικά του λόφου, υπήρχε ένα Μυκηναϊκό νεκροταφείο (1200 π.Χ.), στο οποίο εντοπίστηκε η πρώτη λατρεία γυναικείας θεότητας, η οποία αργότερα συνδυάστηκε με την Αρτέμιδα. Το ιερό υπάρχει από τον 8ο αιώνα π.Χ., αλλά τη μεγαλύτερη ακμή τη γνώρισε κατά τα κλασικά χρόνια, οπότε και χρονολογούνται τα περισσότερα κτίρια, αφού τα προηγούμενα είχαν καταστραφεί από τους Πέρσες. Ο ναός ήταν δωρικός (περίπου 20 x 10μ.) και τοποθετημένος στο υψηλότερο σημείο. Αντικατέστησε έναν παλαιότερο αρχαϊκό, στη θέση του οποίου σήμερα βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου. Στα ανατολικά υπήρχε βωμός, όπου συγκεντρώνονταν οι πιστοί. Η Άρτεμις λατρεύτηκε ως «κουροτρόφος», δηλαδή προστάτιδα των νεογέννητων. Όταν ο τοκετός ήταν επιτυχής, οι μητέρες τής αφιέρωναν τα ρούχα τους. Όταν η μητέρα πέθαινε κατά τον τοκετό, αφιέρωναν τα ρούχα της στην Ιφιγένεια, η οποία λόγω του θανάτου της στο μέρος αυτό, λατρευόταν ως θεά του κάτω κόσμου. Η σημασία του ιερού φαίνεται από τη βαρύτητα που έδιναν πολιτικές προσωπικότητες (Πεισίστρατος, Μιλτιάδης, Κίμων) και από το ομώνυμο ιερό που χτίστηκε στην Ακρόπολη. Επιπλέον, στη στοά εντοπίστηκαν τα περισσότερα αγάλματα «άρκτων» (αγάλματα μικρών κοριτσιών, υπηρετριών του ναού). Σύμφωνα με το μύθο, εδώ θανατώθηκε μια αρκούδα από δύο αδέρφια γιατί γρατζούνισε την αδερφή τους. Για να εξευμενίσουν τη θεά, οι μητέρες αφιέρωναν τα μικρά κορίτσια τους (5-10 ετών) στην Άρτεμη και γίνονταν «άρκτοι» (= αρκούδες), δηλαδή ζούσαν στο ιερό και συμμετείχαν στις λατρευτικές διαδικασίες.

Βιβλιογραφία