Μουσείο Πολιτικών Εξόριστων Αη Στράτη

Τι βλέπω;

Το μουσείο προσφέρει μια συνολική εμπειρία των εξοριών και της ζωής των πολιτικών κρατουμένων. Τα εκθέματα του μουσείου προέρχονται από προσωπικές συλλογές και καλύπτουν μία περίοδο από τη δεκαετία του 1920 έως και τη μεταπολίτευση (μετά το 1974). Χωρίζονται σε μουσειακό και αρχειακό υλικό. Το μουσειακό υλικό χωρίζεται σε 5 θεματικές ενότητες: α) οργάνωση και συγκρότηση στρατοπέδων, β) αγώνας επιβίωσης, γ) πολιτιστικές δραστηριότητες, δ) καλλιτεχνικές δημιουργίες, ε) μορφωτική και πολιτική εργασία. Αυτές οι ενότητες περιλαμβάνουν αντικείμενα καθημερινής χρήσης, φωτογραφίες, παρτιτούρες, ζωγραφιές, σκίτσα, πυρογραφίες, σχέδια, γλυπτά και ποικίλες χειροτεχνίες από ζωγραφισμένες κάρτες, έως θεατρικά σκηνικά. Το αρχειακό υλικό αποτελείται από αποφάσεις εξορίας, έντυπα αδειών, τηλεγραφήματα και σημειώσεις του στρατοπέδου, κείμενα, φωτογραφίες, αλληλογραφία, εφημερίδες, παράνομο υλικό, υλικό μορφωτικής δραστηριότητας και οπτικοακουστικό υλικό με μαρτυρίες και γεγονότα. Επιπλέον, το μουσείο διαθέτει βιβλιοθήκη με 2500 τίτλους, οι οποίοι διαρκώς αυξάνονται.

Τι δε βλέπω;

Παρόλο που ο ελληνικός τίτλος του μουσείου αναφέρεται σε έναν συγκεκριμένο τόπο εξορίας, το μουσείο αφορά και άλλους τόπους εξορίας, όπως τη Γυάρο και τη Λέρο. Το νησί Άγιος Ευστράτιος (Άη Στράτης) είναι το πιο απομονωμένο νησί του Αιγαίου Πελάγους. Οι πρώτοι εξόριστοι βρέθηκαν εκεί επί διακυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος εκδίωκε αριστερούς και κομμουνιστές βάσει των ιδεών τους (Ιδιώνυμο). Το στρατόπεδο έφτασε στη μέγιστη πληρότητά του επί δικτατορίας Μεταξά (1936- 1940). Λίγο πριν την Γερμανική Κατοχή, ο διοικητής διέταξε των πυροβολισμό κρατουμένων, ώστε να μην αποδράσουν, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις. Τους υπόλοιπους τους παρέδωσαν στους Γερμανούς κατακτητές και πολλοί πέθαναν από κακουχίες. Μετά την απελευθέρωση, το στρατόπεδο έκλεισε για λίγο, μέχρι να ανοίξει ξανά στον εμφύλιο και να ξανακλείσει 13 χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου. Χρησιμοποιήθηκε πάλι από τη χούντα των συνταγματαρχών, αλλά σε πιο περιορισμένη κλίμακα. Ανάμεσα στους εξόριστους του Άη Στράτη υπήρξαν κορυφαίες προσωπικότητες του πνεύματος και των τεχνών, όπως ο Κώστας Βάρναλης, ο Μενέλαος Λουντέμης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Μάνος Κατράκης και πολλοί ακόμα.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Αγ. Ασωμάτων 31
• TK : 10553
• Τηλέφωνο: +30 210 3213488
• E-mail: [email protected]
• Website: http://www.exile-museum.gr

Βιβλιογραφία