Μέγαρο Τσίλερ- Λοβέρδου

Τι βλέπω;

Το εξαιρετικής σημασίας οικοδόμημα, εκτός από παράρτημα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου που είναι σήμερα, είναι και μουσείο του εαυτού του. Η οικία του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ σχεδιάστηκε από τον ίδιο και είναι έργο του ώριμου κλασικισμού. Ο σχεδιασμός βασίστηκε το τρίπτυχο «καθαρότητα- διαφάνεια- σαφήνεια». Αποτελείται από ημιυπόγειο, 2 ορόφους και μεταγενέστερο δώμα. Στον δεύτερο όροφο τα υπέρθυρα των ανοιγμάτων στηρίζουν 8 προτομές καρυάτιδων, η πρόσοψη έχει τριμερή διάταξη, δε διαθέτει εξώστες και συνολικά το κτίριο διέπεται από συμμετρία. Το κτίριο παρουσιάζει τεράστιο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και για το εσωτερικό του. Γύψινες κορνίζες, τσιμεντοπλακάκια ιδιαίτερης αξίας, ξύλινες επενδύσεις, τοιχογραφίες και οροφογραφίες του Σλοβένου Γιούρι Σούμπιτς, διακοσμητικά ανάγλυφα και ζώνες, τζάκια, τα γραφεία και το εργαστήριο του Τσίλερ, ξυλόγλυπτα της Αγγελικής Χατζημιχάλη, το πομπηιανό σαλόνι με πολλά αναγεννησιακά στοιχεία, το δωμάτιο της συζύγου του Τσίλερ, Σοφίας Δούδου, με το χαρακτηριστικό διάκοσμο και το μονόγραμμα SEZ είναι μόνο μερικά στοιχεία από την αριστουργηματική διακόσμηση και την μακρά ιστορία του κτιρίου. Ήταν ένα πρωτοποριακό κτίσμα για την εποχή, διότι διέθετε φυσικό εξαερισμό μέσω εντοιχισμένων αεραγωγών. Σε συνολικό εμβαδόν 1.000τμ, σήμερα φιλοξενεί μία από τις μεγαλύτερες συλλογές μεταβυζαντινής χριστιανικής τέχνης με έργα της Επτανησιακής Σχολής, της Κρητικής Σχολής, ξυλόγλυπτα, χειρόγραφα, έργα καλλιτεχνών του 20^ου αιώνα με ανάλογες επιρροές, όπως οι Κόντογλου και Πελεκάσης και διάφορα άλλα αντικείμενα.

Τι δε βλέπω;

Η πρόσφατη αποκατάσταση του κτιρίου έμεινε πιστή στην αρχική του μορφή, χωρίς ωστόσο να υποβιβάζει την μετέπειτα εξέλιξή του. Είναι η μοναδική οικία ενός τόσο γνωστού αρχιτέκτονα του 19^ου αιώνα που σώζεται έως τις μέρες μας. Από την πλευρά της οδού Ακαδημίας, δεν υπήρχαν οι σημερινές πολυκατοικίες και ο Τσίλερ είχε απευθείας οπτική επαφή με τα κτίρια της Αθηναϊκής Τριλογίας, επιβλέποντας τα έργα από το σπίτι του. Με σύγχρονους όρους, εφάρμοσε την τηλεργασία ήδη από τότε. Η Σοφία Δούδου ήταν η πρώτη καθηγήτρια κλασικού πιάνου στην Ελλάδα και το πιάνο βρίσκεται στο πομπηιανό σαλόνι, όπου παρέδιδε τα μαθήματα. Έπειτα, το κτίριο αγοράστηκε από τον Διονύσιο Λοβέρδο και λίγα χρόνια αργότερα, το μετέτρεψε σε Βυζαντινό Μουσείο. Τις αλλαγές στην -πλέον- οικία Λοβέρδου, αλλά και την ακόλουθη μετατροπή σε μουσείο σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Αριστοτέλης Ζάχος, ο οποίος εφάρμοσε 18 αναπαραστάσεις παραδοσιακών αρχοντικών σπιτιών από όλη την Ελλάδα και μπορούμε να θαυμάσουμε το σπουδαιότερο σωζόμενο παράδειγμα αυτών, το μετσοβίτικο σαλόνι. Από τον ίδιο σχεδιάστηκε και ο πολυτελής ναός και η είσοδος της οδού Ακαδημίας με τον πλούσιο διάκοσμο. Οι αρχιτέκτονες των αρχών του 19^ου αιώνα προσπαθούσαν να συνδέσουν τα έργα τους με τις ρίζες της κλασικής Ελλάδας. Ο Ζάχος, ο οποίος εκπροσωπούσε μία νεότερη εποχή και τάση, στράφηκε στη νεότερη λαϊκή παράδοση και ασχολήθηκε πολύ με το σχεδιασμό εσωτερικών χώρων και επίπλων. Πριν την πρόσφατη ανακαίνιση, το κτίριο βρισκόταν σε ερειπιώδη κατάσταση. Είχε λεηλατηθεί, φθαρεί, καεί (σε τοίχους έχουν διατηρηθεί ίχνη της πυρκαγιάς, ως μέρος της ιστορίας του) και είχαν πραγματοποιηθεί μέχρι και σατανιστικές τελετές. Για ένα μεγάλο διάστημα είχε λειτουργήσει και ως βεστιάριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Μαυρομιχάλη 6

Βιβλιογραφία