Μέγαρο Σερπιέρη

Τι βλέπω;

Ο Αναστάσιος Θεοφίλας σχεδίασε την οικία του Ιταλού μεταλλειολόγου και ιδιοκτήτη των Μεταλλείων Λαυρίου και της εταιρείας Serpieri- Roux, Τζοβάνι Μπαπτίστα Σερπιέρη (1815- 1887). Ο Θεοφίλας σεβάστηκε την επιβλητικότητα της αθηναϊκής τριλογίας (Ακαδημία Αθηνών, Πανεπιστήμιο, Παλαιά Εθνική Βιβλιοθήκη) και προσανατολίστηκε σε μία λιτή εκδοχή του νεοκλασικισμού. Στις κύριες όψεις κυριαρχούν οι παραστάδες με ιωνικά κιονόκρανα στα ανοίγματα του πρώτου και δευτέρου ορόφου και με δωρικά στου τρίτου. Εκτός από τη μορφολογική του αξία, πολύ ενδιαφέρουσα είναι η διάρθρωση, καθώς ο αρχιτέκτονας διαχώρισε τους χώρους με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχουν διαφορετικές εισόδους και χρήσεις (κατοικία, τράπεζα, επαγγελματικοί χώροι). Η δεξιά πτέρυγα σε υποχώρηση καθιστά διακριτή τη διαφορετική χρήση των χώρων. Η προσθήκη του Jules Girard έχει έντονα αναγεννησιακά στοιχεία, με ένα εντυπωσιακό ανάγλυφο πάνω από τα τοξωτά ανοίγματα του πρώτου ορόφου, με το κεφάλι της θεάς Αθηνάς στη μέση και εκατέρωθεν σκηνές μεταλλευτικής δραστηριότητας. Αυτή είναι μία από τις πολλές τροποποιήσεις που υπέστη το κτίριο μέσα στα χρόνια. Στις σημαντικότερες αλλαγές ανήκουν η πρόσθεση επιπλέον ορόφου και αυτές στο εσωτερικό του κτιρίου, όσο στεγαζόταν η Αγροτική Τράπεζα.

Τι δε βλέπω;

Κατά τη διάρκεια κατασκευής, ανακαλύφθηκαν 4 αρχαίες σαρκοφάγοι, οι τρεις βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και ο ένας είχε μεταφερθεί στο εξοχικό της οικογένειας Σερπιέρη. Θυρωρός του μεγάρου, ο οποίος παρείχε «προστασία» στον Σερπιέρη, ήταν άνθρωπος του Κίτσου, γνωστού λήσταρχου της εποχής. Πριν τις κατοπινές προσθήκες, το κτίριο διέθετε εσωτερική αυλή και κήπο. Όταν είχε περιέλθει στην ιδιοκτησία της Αγροτικής Τράπεζας, αυτή γκρέμισε έναν σοβά στο εσωτερικό, ώστε να εντοιχίσει καλώδια. Κάτω από στρώματα λαδομπογιάς, αποκαλύφθηκε ο πλούσιος εσωτερικός διάκοσμος, επιμελημένος από τον Guglielmo Bilancioni και είναι εμπνευσμένος από την Αναγέννηση και την ελληνική μυθολογία. Επί χούντας, το κτίριο παραλίγο να κατεδαφιστεί, αλλά χαρακτηρίστηκε διατηρητέο αμέσως μετά τη μεταπολίτευση. Το μικρό κτίσμα, επί της Εδουάρδου Λω, ήταν η οικία του επιστάτη και συντονιστικό κέντρο του Μακεδονικού Αγώνα.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Πανεπιστημίου/ Ελευθερίου Βενιζέλου 23 & Εδουάρδου Λω

Βιβλιογραφία