Τι βλέπω;

Στο σημείο αυτό υπήρχε η Στοά των Ειδώλων στην οποία υπήρχαν πάνω τα “Είδωλα” ή αλλιώς οι “Incantadas” που σημαίνει “Μαγεμένες” στη σεφαραδίτικη διάλεκτο των Ισπανόφωνων Εβραίων της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι είχαν εκδιωχθεί το 1492 από την Ισπανία και βρήκαν καταφύγιο εδώ.

Τι δε βλέπω;

Οι Μαγεμένες αποτελούσαν γλυπτά της ρωμαϊκής κιονοστοιχίας της Στοάς των Ειδώλων, η οποία πιθανώς κοσμούσε την κεντρική είσοδο της Ρωμαϊκής Αγοράς. Σύμφωνα με τον καθηγητή Αριστοτέλη Μέντζο, ίσως η στοά να ήταν μέρος πολυτελούς αυτοκρατορικού συγκροτήματος θερμών. Αυτή περιλάμβανε κιονοστοιχία με κορινθιακούς κίονες και από πάνω είχε τετραγωνισμένους κίονες με αγάλματα των: Μαινάδας, Διονύσου, Αριάδνης, Λήδας με το Δία ως κύκνο, Νίκης, Αύρας, Διόσκουρου και της αρπαγής του Γανυμήδη. Το κτίσμα σωζόταν μέχρι το 19ο αιώνα στην αυλή σπιτιού της εβραϊκής συνοικίας, εντυπωσιάζοντας πολλούς περιηγητές. Ωστόσο, “οι Καρυάτιδες της Θεσσαλονίκης” αποσπάστηκαν από το Γάλλο παλαιογράφο Εμμανουέλ Μιλλέ με την άδεια της Οθωμανικής διοίκησης και σήμερα εκτίθενται στο Λούβρο. Ο ερασιτεχνισμός του Μιλλέ και η εκ Γαλλίας κακή οργάνωση, προκάλεσαν ολοκληρωτική καταστροφή στο μνημείο. Μετά από αυτό και μετά τις βίαιες αντιδράσεις των κατοίκων, το Οθωμανικό κράτος αυστηροποίησε τους όρους απόκτησης αρχαιοτήτων και πλέον άρχισε να ασχολείται πιο σοβαρά με την προστασία τους, αν και εξακολουθούσε να τα χρησιμοποιεί ως μέσα ανάπτυξης διεθνών σχέσεων. Στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης εκτίθενται εκμαγεία των Μαγεμένων, ενώ παράλληλα ο δήμος διεκδικεί επίμονα την επιστροφή τους στη Θεσσαλονίκη.

Βιβλιογραφία