Πύργος Τριγωνίου
Ο Πύργος Τριγωνίου είναι ο "αδελφός" του Λευκού Πύργου.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1912 - )
Από την ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα και έως το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Πύργος χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη όπλων και πυρομαχικών από τον ελληνικό στρατό, ενώ κατά τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου χρησιμοποιήθηκε και σαν καταφύγιο.
Οθωμανική εποχή (1453- 1912)
Κατασκευάστηκε τέλη του 15ου αι., στα μέσα του 16ου ενισχύθηκε οικοδομικά και μετά τον 18ο αι. μετατράπηκε σε πυριτιδαποθήκη και οπλοστάσιο.
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Ο Πύργος Τριγωνίου είναι ο “αδελφός” του Λευκού Πύργου. Οι αρχιτεκτονικές και μορφολογικές ομοιότητες είναι μεγάλες, με εξαίρεση τη θεμελίωση του Πύργου Τριγωνίου, εξαιτίας της κλίσης του εδάφους. Το εσωτερικό, αν και εκ πρώτης όψεως μοιάζει πολύπλοκο λόγω των κλιμακοστασίων, φαίνεται πως είναι ένα καλά οργανωμένο έργο ενός καλού αρχιτέκτονα. Αποτελείται από δύο επίπεδα, στα οποία διαμορφώνονται ο προθάλαμος, τα πυροβολεία, τα παρατηρητήρια και οι βοηθητικοί χώροι. Το ύψος και ο όγκος του κτίσματος φαίνονται στο σύνολό τους από την ανατολική πλευρά (22μ η ανατολική, 11μ. η δυτική) και η διάμετρος είναι περίπου 23μ. Η χαρακτηριστική αυτή κλίση του εδάφους αυξάνει την αντισεισμική προστασία και παράλληλα ισχυροποιεί την αποτελεσματικότητα της άμυνάς του. Ως προς τα μορφολογικά του στοιχεία, φέρει ένα λίθινο κοσμήτη, μια εντοιχισμένη ανάγλυφη πλάκα και εσωτερικά διακρίνονται τα ίχνη ζωγραφικού διακόσμου. Επιπλέον, ο πύργος προσφέρει μια μοναδική θέα της πόλης, του Θερμαϊκού Κόλπου και του Ολύμπου.
Τι δε βλέπω;
Τα ονόματα που του αποδόθηκαν από τους Οθωμανούς ήταν “Τζιντζιρλί Κουλέ” (= Πύργος της Αλύσεως, δηλαδή της αλυσίδας) και “Κουσακλή Κουλέ” (= Ζωσμένος Πύργος). Η ονομασία “Τριγωνίου” πιθανόν προέκυψε αυθαίρετα, καθώς υπάρχουν διαφορετικές επισφαλείς εκδοχές. Από αυτό ακριβώς το σημείο οι Τούρκοι κατάφεραν και μπήκαν στην πόλη καταλαμβάνοντάς την (1430). Αναγνωρίζοντας οι Τούρκοι τις αμυντικές αδυναμίες των Βυζαντινών, ενίσχυσαν τα αδύναμα σημεία αυτής της οχύρωσης με τον Πύργο Τριγωνίου, το Λευκό Πύργο και τον Πύργο Βαρδαρίου. Ο τύπος του πύργου προέκυψε μέσα από την τεχνολογική εξέλιξη και τις τεχνικές του πολέμου με τη χρήση πυροβόλων όπλων. Πιθανώς φτιάχτηκε από Bενετσιάνους τεχνίτες, πράγμα που υποδηλώνεται και από κάποια χαρακτηριστικά του.
Βιβλιογραφία
Κουρκουτίδου- Νικολαΐδου Ε., Τούρτα Α., (1997), Περίπατοι στη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, Αθήνα: Εκδόσεις Καπόν
Περδικοπούλου, Μ., (2015). Οθωμανική αρχιτεκτονική του 15ου και 16ου αιώνα στην Κεντρική Μακεδονία (Διοικητικά όρια Νομού Θεσσαλονίκης): Τοπογραφία, μορφολογία, χρήσεις, Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Braun, J.-P., Faucherre, N. και Spieser, J.-M., (1983) Deux Tours Turques de Thessalonique, στο Μακεδονικά ΚΓ’, 1-23.