Αφανής Ναύτης

Τι βλέπω;

Είναι ένα μνημείο αφιερωμένο στους Έλληνες ναυτικούς που χάθηκαν σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Αυτό που βλέπουμε όμως είναι το πραγματικό μνημείο; Η ιστορία του ξεκινάει από το 1931, όταν το κράτος αποφάσισε να τιμήσει αυτούς τους αφανείς ήρωες με ένα μνημείο που αναπαριστούσε έναν γλάρο και τοποθετήθηκε στη νήσο Ψυτάλλεια. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Γερμανοί το κατέστρεψαν. Το 1937, η δικτατορία του Μεταξά είχε σχεδιάσει έναν επικών διαστάσεων σταυρό σε ψηλότερο σημείο του νησιού, αλλά ξεκίνησε ο πόλεμος και δεν υλοποιήθηκε. Υπήρχαν άλλα μικρότερα μνημεία στον Πειραιά, αλλά κανένα μεγάλο, ακόμη και μεταπολεμικά, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. Η χούντα των συνταγματαρχών προσπάθησε να συνδυάσει το μνημείο του 1931 και τα σχέδια του 1937 και ο γλύπτης Λάζαρος Λαμέρας σχεδίασε τον μεγάλο σταυρό που βλέπουμε σήμερα. Αυτός ο σταυρός «συνόδευε» το πραγματικό μνημείο που βρισκόταν ακριβώς από κάτω, δηλαδή 5 γλάροι που συμβόλιζαν τις 5 θάλασσες. Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, το μνημείο έπαψε να χρησιμοποιείται για τιμητικές εκδηλώσεις, καθώς παρέμενε σύμβολο της χούντας. Έτσι, το μνημείο με τους γλάρους εκλάπη και σήμερα έχει απομείνει ο συνοδευτικός σταυρός που μοναδικό σκοπό είχε να είναι ορατό το μνημείο από μακριά. Με άλλα λόγια, σήμερα βλέπουμε τα απομεινάρια ενός μνημείου.

Τι δε βλέπω;

Παρόλο που υπήρχαν πολλές ιδέες για τη χωροθέτηση του μνημείου, η χούντα που με κάθε ευκαιρία επέβαλλε τον εθνικισμό και τόνιζε την εθνική υπερηφάνεια, θεώρησε καλή ιδέα να μπαζωθεί αυτό το σημείο της Πειραϊκής ακτής και ένας τσιμεντένιος όγκος να κατασκευαστεί μπροστά από τα αρχαία τείχη της, προσβάλλοντας ευθέως τις αρχαιότητες της περιοχής.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Πειραϊκή

Βιβλιογραφία