Ηρώα Π.Ε.Α.Ν.
Τα Ηρώα Π.Ε.Α.Ν. είναι μνημειακό σύνολο προς τιμήν των πρώτων αντιστασιακών της ναζιστικής κατοχής.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1821 - )
1941 Ιδρύθηκε η ΠΕΑΝ.
1942 Στις 20 Σεπτεμβρίου βομβαρδίζονται τα γραφεία της ΕΣΠΟ.
1943 Συλλαμβάνεται ο Περρίκος και εκτελείται στις 4 Φεβρουαρίου.
Οθωμανική εποχή (1453- 1821)
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Βλέπουμε ένα μνημειακό σύνολο της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζόμενων Νέων (ΠΕΑΝ), η οποία ιδρύθηκε από τον αξιωματικό της αεροπορίας Κώστα Περρίκο. Εδώ βομβαρδίστηκαν τα γραφεία της δωσιλογικής και ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ επί γερμανικής κατοχής. Στην επίθεση σκοτώθηκαν 28 μέλη της ΕΣΠΟ, ο αρχηγός της και τραυματίστηκαν 6 Γερμανοί αξιωματικοί. Πάνω σε μαρμάρινη στήλη με ορειχάλκινη επιγραφή του ονόματος, της ιδιότητας και του τρόπου εκτέλεσής του, υπάρχει η προτομή του Κώστα Περρίκου. Άλλη μία μαρμάρινη στήλη φέρει σε κάθε πλευρά της και από ένα ορειχάλκινο ανάγλυφο πορτραίτο αγωνιστών της ΠΕΑΝ. Άλλο ένα ορειχάλκινο ανάγλυφο σε μορφή ανοιχτού βιβλίου βρίσκεται σε κτίριο στη γωνία Γλάδστωνος και Πατησίων. Στη μία πλευρά αναφέρει ονόματα εκτελεσθέντων από τους Ναζί αντιστασιακών, και δεξιά ότι εδώ βρισκόταν η ναζιστική ΕΣΠΟ, η οποία ανατινάχθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1942 από την ΠΕΑΝ.
Τι δε βλέπω;
Ήταν το πρώτο χτύπημα τέτοιας έντασης στη ναζιστική Γερμανία σε όλη την Ευρώπη. Εξαιτίας αυτού, η Ελλάδα ήταν η μόνη κατεχόμενη από τους Γερμανούς χώρα που δεν έστειλε στράτευμα στο ανατολικό μέτωπο. Οι Ναζί κατηγόρησαν κομμουνιστές και Εβραίους για την επίθεση. Η οργάνωση έπεσε θύμα προδοσίας από τον Πολύκαρπο Νταλιάνη, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο από την αντιστασιακή οργάνωση «Όμηρος» και εκτελέστηκε με χτυπήματα με σφυριά στο κεφάλι. Ο Περρίκος εκτελέστηκε από τους Γερμανούς. Μετά την απελευθέρωση και κατά τον ελληνικό εμφύλιο, η νέα ηγεσία της ΠΕΑΝ συντάχθηκε με την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου και τους Βρετανούς εναντίον της αριστεράς, οπότε και σκοτώθηκαν τα μισά μέλη της οργάνωσης.
Πληροφορίες
- Διεύθυνση: Γλάδστωνος & 28ης Οκτωβρίου/ Πατησίων
Βιβλιογραφία
Αρχείο Ντοκυμαντέρ ΕΡΤ, (χ.χ.), Η ανατίναξη της ΕΣΠΟ,
https://archive.ert.gr/76628/
Τελευταία επίσκεψη 21/9/2022
Χαραλαμπίδης Μ., (2012), Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα, Αθήνα: Αλεξάνδρεια