Τι βλέπω;

Βλέπουμε ένα μνημειακό σύνολο της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζόμενων Νέων (ΠΕΑΝ), η οποία ιδρύθηκε από τον αξιωματικό της αεροπορίας Κώστα Περρίκο. Εδώ βομβαρδίστηκαν τα γραφεία της δωσιλογικής και ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ επί γερμανικής κατοχής. Στην επίθεση σκοτώθηκαν 28 μέλη της ΕΣΠΟ, ο αρχηγός της και τραυματίστηκαν 6 Γερμανοί αξιωματικοί. Πάνω σε μαρμάρινη στήλη με ορειχάλκινη επιγραφή του ονόματος, της ιδιότητας και του τρόπου εκτέλεσής του, υπάρχει η προτομή του Κώστα Περρίκου. Άλλη μία μαρμάρινη στήλη φέρει σε κάθε πλευρά της και από ένα ορειχάλκινο ανάγλυφο πορτραίτο αγωνιστών της ΠΕΑΝ. Ίχνος από άλλο ένα ορειχάλκινο ανάγλυφο σε μορφή ανοιχτού βιβλίου βρίσκεται σε κτίριο στη γωνία Γλάδστωνος και Πατησίων. Το ανάγλυφο σήμερα αγνοείται. Στη μία πλευρά ανέφερε ονόματα εκτελεσθέντων από τους Ναζί αντιστασιακών, και δεξιά ότι εδώ βρισκόταν η ναζιστική ΕΣΠΟ, η οποία ανατινάχθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1942 από την ΠΕΑΝ.

Τι δε βλέπω;

Ήταν το πρώτο χτύπημα τέτοιας έντασης στη ναζιστική Γερμανία σε όλη την Ευρώπη. Εξαιτίας αυτού, η Ελλάδα ήταν η μόνη κατεχόμενη από τους Γερμανούς χώρα που δεν έστειλε στράτευμα στο ανατολικό μέτωπο. Οι Ναζί κατηγόρησαν κομμουνιστές και Εβραίους για την επίθεση. Η οργάνωση έπεσε θύμα προδοσίας από τον Πολύκαρπο Νταλιάνη, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο από την αντιστασιακή οργάνωση «Όμηρος» και εκτελέστηκε με χτυπήματα με σφυριά στο κεφάλι. Ο  Περρίκος εκτελέστηκε από τους Γερμανούς. Μετά την απελευθέρωση και κατά τον ελληνικό εμφύλιο, η νέα ηγεσία της ΠΕΑΝ συντάχθηκε με  την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου και τους Βρετανούς εναντίον της  αριστεράς, οπότε και σκοτώθηκαν τα μισά μέλη της οργάνωσης.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Γλάδστωνος & 28ης Οκτωβρίου/ Πατησίων

Βιβλιογραφία