Λόφοι Φιλοπάππου- Νυμφών
Οι λόφοι Φιλοπάππου και Νυμφών είναι ένα καταπράσινο αρχαιολογικό πάρκο απέναντι από την Ακρόπολη, ιδανικό για δραστηριότητες και μάθηση.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1821 - )
1916 Πραγματοποιήθηκε η μάχη μεταξύ των Συμμαχικών Στρατευμάτων και Επιστράτων, κατά τη διάρκεια του εθνικού διχασμού, γνωστά και ως «Νοεμβριανά».
1920 Μέχρι και τη δεκαετία του 1920 ακούγονταν οι κανονιοβολισμοί κάθε πρωτοχρονιά, την 25η Μαρτίου (επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης) και στα γενέθλια του βασιλιά.
1944 Στα Δεκεμβριανά του ελληνικού εμφυλίου, οι Βρετανοί είχαν στήσει όλμους, χτυπώντας συνοικίες που ελέγχονταν από τον ΕΛΑΣ (αριστερά).
1954 Ξεκίνησε η συνολική αρχιτεκτονική διαμόρφωση με λιθόστρωτους δρόμους από το Δημήτρη Πικιώνη, ο οποίος χρησιμοποίησε τμήματα αρχαίων αγγείων και αρχιτεκτονικά μέλη κτιρίων. Το έργο ολοκληρώθηκε τρία χρόνια μετά.
Οθωμανική εποχή (1453- 1821)
1687 Από εδώ ο Μοροζίνι βομβάρδισε την Ακρόπολη.
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
294 π.Χ. Κατασκευάστηκε μικρό φρούριο της μακεδονικής φρουράς.
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Μετά την παρακμή των εύρωστων συνοικιών Κοίλης και Μελίτης, οι λόφοι αυτοί ήταν κακόφημοι, διότι στις σπηλαιώδεις εσοχές τους, κορίτσια και αγόρια προσέφεραν το κορμί τους έναντι λίγων οβολών.
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Η επίσκεψη στο λόφο είναι μια μοναδική εμπειρία. Αρχιτεκτονική που συνδυάζει το αρχαίο με το μοντέρνο, Ιστορία, πολιτισμός και φύση αποτελούν ένα σπάνιο σύνολο εμπειριών. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη στη βορειανατολική είσοδο, τμήματα της οχύρωσης της αρχαίας πόλης, το Θέατρο Ελληνικών Χορών Δόρα Στράτου (900 θέσεων), η Πνύκα, το Επτάθρονο, το Εθνικό Αστεροσκοπείο, οι αρχαίες συνοικίες της Μελίτης (βόρεια του λόφου) και της Κοίλης με την κεντρική αρχαία οδό είναι μερικά από τα σημεία αναφοράς. Επίσης, ξεχωρίζουν τα θεμέλια του «Διατειχίσματος» (από την κορυφή έως το Λουμπαρδιάρη και στην κορυφογραμμή μεταξύ Πνύκας και Αστεροσκοπείου), δηλαδή του τείχους που θα κατασκεύαζαν εν μέσω πανικού οι Αθηναίοι μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) για να αποκρούσουν τους Μακεδόνες. O λόφος αποτελεί μια όαση για περιπάτους, ίσως και για τρέξιμο, ενώ μπορεί κανείς να απολαύσει την καλύτερη θέα της Ακρόπολης και μεγάλου μέρους της πόλης.
Τι δε βλέπω;
Το όνομά του λόφου Φιλοπάππου προέρχεται από το ομώνυμο μνημείο στην κορυφή του. Παρά τον απαγορευτικό νόμο για ενταφιασμό των νεκρών μέσα στην πόλη το μνημείο του Φιλοπάππου είναι από τα ελάχιστα ταφικά μνημεία που επιτράπηκε να «σπάσουν» αυτόν τον κανόνα. Εναλλακτικά λέγεται και λόφος Μουσών (ονομαζόταν και «Μουσείο» ή «Μουσαίο» από τον ποιητή Μουσαίο του 5ου αι. π.Χ.) εξαιτίας ενός ιερού των Μουσών στην αρχαιότητα. Ομοίως και με το λόφο των Νυμφών. Κατά τη Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία ονομαζόταν «Σέγκιο» ή «Σέντζο» που σημαίνει θρόνος, λόγω του σχήματος του μνημείου του Φιλοπάππου. Κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους και την περίοδο της Τουρκοκρατίας, σε σπηλιά του λόφου, η οποία αργότερα υπέστη λατόμηση, οι Αθηναίοι πίστευαν ότι κατοικούσαν τρεις αδελφές, η Πανώλη, η Χολέρα και η Ευλογιά, οι οποίες έσπερναν το θάνατο στην πόλη. Ο λόφος υπήρξε διαχρονικά σημείο παράταξης στρατιωτικών δυνάμεων και πολιορκητών της πόλης (π.χ. Μιθριδάτης, Σύλλας, Οθωμανοί, Μοροζίνι, Έλληνες επί Επαναστάσεως). Σήμερα, αποτελεί σημείο αναφοράς της πόλης την Καθαρά Δευτέρα, οπότε οι Αθηναίοι πετούν χαρταετούς και γιορτάζουν τα κούλουμα.
Βιβλιογραφία
Ένωση Φίλων Ακροπόλεως, (2004), Αρχαιολογικοί περίπατοι γύρω από την Ακρόπολη, Αθήνα: Ένωση Φίλων Ακροπόλεως
Πλάντζος Δ., (2014), Δυτικές Συνοικίες, στη Lifo, Η Ιστορία μιας πόλης, τ.2 σ.σ. 100-103
Φωκά Ι., Βαλαβάνης Π., (1994), Περίπατοι στην Αθήνα και την Αττική, τόποι, θεοί, μνημεία, Κέδρος
Dakoura- Vogiatzoglou O., (2014), West Hills, in Navigating the routes of Art and Culture, Part 1, Athens, Ministry of Culture and Sports, p.p. 34-39
