Μακρά Τείχη (Μοσχάτο)
Τα Μακρά Τείχη είναι τα αρχαία τείχη που ένωναν τη Αθήνα με τον Πειραιά και σήμερα τα βρίσκουμε δίπλα από τις γραμμές του ΗΣΑΠ.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1821 - )
Οθωμανική εποχή (1453- 1821)
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Κατασκευάστηκαν μετά τους Περσικούς Πολέμους και κατά τις ηγεσίες του Κίμωνα και του Περικλή.
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Κάτω από τις ράγες της γραμμής 1 του μετρό, εντοπίστηκαν τα Μακρά Τείχη, τα οποία ένωναν την αρχαία Αθήνα με τον αρχαίο Πειραιά. Στο σημείο αυτό, βλέπουμε ένα μέρος αυτών των τειχών. Κατά τις εργασίες ανακαίνισης των γραμμών, εντοπίστηκαν στην περιοχή του Μοσχάτου 2 τμήματα των τειχών, μήκους περίπου 40 μέτρων και ύψους περίπου 2 μέτρων το καθένα. Αυτά τα τμήματα ανήκουν στο «εσωτερικό» ή αλλιώς «νότιο» τείχος των Μακρών Τειχών, καθώς το «εξωτερικό» ή «βόρειο» βρίσκεται κάτω από τις οδούς Πειραιώς και Κύπρου, σε απόσταση 184 μέτρων (1 στάδιο). Στο δάπεδο των τειχών υπάρχει ένα παχύ υπόστρωμα από χαλίκι και η κατασκευή τους βασίζεται στην εναλλαγή των λίθων. Η τέχνη της οχύρωσης αυτής είναι μνημειώδης και εντοπίζεται και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Δυστυχώς, ελάχιστοι γνωρίζουν ότι αυτά τα ορατά τμήματα ανήκουν σε ένα τόσο σημαντικό αρχαίο κτίσμα, με αποτέλεσμα να πέφτουν εύκολα θύματα βανδαλισμού.
Τι δε βλέπω;
Ο Θεμιστοκλής τον 5ο αιώνα π.Χ. οραματίστηκε την Αθήνα κυρίαρχη των θαλασσών. Το έως τότε λιμάνι της Αθήνας, το Φάληρο, ήταν ανεπαρκές για τις ανάγκες αυτές. Έτσι, αποφάσισε να αξιοποιήσει τα τρία φυσικά λιμάνια του Πειραιά. Τα Μακρά Τείχη κατασκευάστηκαν από τον Κίμωνα κι έπειτα τον Κόνωνα, για να εξασφαλίσουν την εύκολη επικοινωνία μεταξύ Πειραιά και Αθήνας σε περίπτωση επίθεσης. Κατασκευάστηκαν από τον Καλλικράτη και κόστισαν 6.000 τάλαντα. Η κατασκευή τους ήταν δείγμα της ακμής της Αθήνας και άλλαξε σημαντικά την κοινωνική γεωγραφία της Αθήνας και του Πειραιά. Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος τους καταχώθηκε, ώστε να ολοκληρωθούν τα έργα ανακαίνισης των γραμμών του μετρό, μέχρι να προκύψει νέα μελέτη για την ανάδειξή τους. Επίσης, πολλά τμήματα των τειχών βρίσκονται και κάτω από ιδιωτικά κτίρια σε όλο το μήκος της διαδρομής κέντρου Αθήνας- Πειραιά.
Πληροφορίες
- Διεύθυνση: Αργοστολίου και Χειμάρας
Βιβλιογραφία
Μάρκου Ε., (2016), Ένας περίπατος στα Μακρά Τείχη και στις αρχαιότητες της οδού Πειραιώς, archaiologia.gr
https://www.archaiologia.gr/blog/2016/11/30/%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CF%8
Τελευταία επίσκεψη 23/4/2019
Φωκά Ι., Βαλαβάνης Π., (1994), Περίπατοι στην Αθήνα και την Αττική, τόποι, θεοί, μνημεία, Κέδρος
Syropoulos I., (2014), Section of the Long Walls with Tower in Moschato, in Navigating the Routes of Art and Culture, Part 2- Suburbs, p.31, Ministry of Culture and Sports