Μακρόνησος

Τι βλέπω;

Το μακρόστενο αυτό νησί ονομάζεται Μακρόνησος λόγω του σχήματός του. Το έδαφός του είναι ξηρό και το νερό λίγο. Σήμερα είναι ουσιαστικά ακατοίκητο, έχοντας μόνο 5 κατοίκους. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αποτελεί μνημείο της σύγχρονης Ιστορίας της Ελλάδας και για αυτό τα κτίρια διατηρούνται χωρίς νέες παρεμβάσεις. Υπήρξε στρατόπεδο συγκέντρωσης «εθνικής αναμόρφωσης» και τόπος βασανιστηρίων για πολιτικούς κρατούμενους, κομμουνιστές, λιποτάκτες και άτομα με «ύποπτα φρονήματα» κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου έως και τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια.

Τι δε βλέπω;

Στην αρχαιότητα την αποκαλούσαν Ελένη, επί Μεσαίωνα ήταν ορμητήριο πειρατών και κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) φυλακή τούρκων αιχμαλώτων. Μια δεκαετία αργότερα υπήρξε λοιμοκαθαρτήριο για τους Έλληνες πρόσφυγες του Πόντου και άλλων περιοχών της Μικράς Ασίας. Στην ιστορία, ωστόσο, έμεινε για τη «Σφαγή της Μακρονήσου» κατά τον ελληνικό εμφύλιο. Μετά από διαμαρτυρίες που ξέσπασαν μετά από υποχρεωτικό εκκλησιασμό ασθενών κρατουμένων, ακολούθησε ένοπλη επίθεση εναντίον των εξεγερθέντων με 5 νεκρούς και 10 τραυματίες. Η διοίκηση απέδωσε τους θανάτους στους κομμουνιστές και ο διοικητής έδωσε 5 λεπτά διορία για να παραδοθούν. Με τη λήξη, ακολούθησαν ξυλοδαρμοί και πυροβολισμοί με εκατοντάδες νεκρούς, τα πτώματα των οποίων (σύμφωνα με μαρτυρίες) ρίχτηκαν στη θάλασσα. Ο τότε Τύπος έκανε λόγο για «ταραχοποιούς κομμουνιστές» και για «κομμουνιστικό μικρόβιο» που μολύνει τους ανθρώπους, ενώ η φρουρά επέβαλε την «τάξη» και τη «θεραπεία».

Βιβλιογραφία