Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Search in posts
Search in pages

Ναός Ηφαίστου

Ο Ναός του Ηφαίστου είναι ο καλύτερα διατηρημένος αρχαίος ναός της χώρας.

  1. Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1821 - )


    1834 Είχε μετατραπεί σε προτεσταντικό νεκροταφείο, αφού ενταφιάστηκαν πολλοί Βρετανοί και ευρωπαίοι φιλέλληνες που πολέμησαν για την Ελλάδα (γνωστό και ως «μεγάλο μαυσωλείο των Bρετανών περιηγητών»). Τη χρονιά αυτήν αφαιρέθηκε οτιδήποτε χριστιανικό και ανέλαβε την αποκατάστασή του ο Έντουαρντ Σάουμπερτ.

  2. Οθωμανική εποχή (1453- 1821)


  3. Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)


    Τον 5ο αιώνα μ.Χ. μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό, αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο (Ακάμα).

  4. Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)


    267 μ.Χ. Υπέστη σημαντικές φθορές από τους Ερούλους.

  5. Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)


    Μια σπάνια ανακάλυψη υπήρξε ότι ο λόφος Αγοραίου Κολωνού, πάνω στον οποίο κτίστηκε ο ναός, ήταν κήπος κατά τον 3ο αιώνα π.Χ.

  6. Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)


    460 π.Χ. Κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις. Ενδέχεται το 460 π.Χ. ή το 449- 444 π.Χ. η πρώτη και το 421-415 π.Χ. η δεύτερη. Οι καθυστερήσεις οφείλονταν τόσο στο έργο της Ακρόπολης όσο και στον Πελοποννησιακό πόλεμο.

  7. Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)


  8. Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)


  9. Προϊστορία (-1100 π.Χ.)


Τι βλέπω;

Ο ναός του Ηφαίστου παλιότερα πιστευόταν ότι ήταν αφιερωμένος στο Θησέα, τον Ηρακλή ή τον Άρη λόγω του διακόσμου, ο οποίος αναπαριστά τους άθλους των πρώτων δύο. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που ονομάστηκε και Θησείο. Η έρευνα – βασιζόμενη στον Παυσανία- έχει καταλήξει ότι είναι αφιερωμένος στον Ήφαιστο και την Αθηνά Εργάνη. Βρίσκεται στο λόφο του Αγοραίου Κολωνού και είναι ο καλύτερα διατηρημένος αρχαίος ναός στην Ελλάδα. Είναι δωρικός, περίπτερος, διαθέτει 6 κίονες στις στενές πλευρές και 13 στις μακρές. Είναι κατασκευασμένος από πεντελικό μάρμαρο, εκτός από τα γλυπτά του που είναι από παριανό και την κατώτερη βαθμίδα της κρηπίδας που είναι από πωρόλιθο. Επίσης, διέθετε πρόναο και οπισθόναο και μόνο σε αυτούς υπήρχε ζωφόρος. Η ζωφόρος μάλιστα αποτελεί στοιχείο του ιωνικού ρυθμού και όχι του δωρικού αλλά συναντάται σαν διακοσμητική πρακτική και στον Παρθενώνα και στο Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Στο εσωτερικό υπήρχε δίτονη κιονοστοιχία σχήματος Π. Στους κίονες υπάρχουν χαραγμένα ιστορικά γεγονότα και ονόματα περιηγητών που ήθελαν να αφήσουν το αποτύπωμα της επίσκεψής τους.

Τι δε βλέπω;

Στο εσωτερικό του ναού υπήρχαν δύο μεγάλα ορειχάλκινα αγάλματα, του Ηφαίστου και της Αθηνάς Εργάνης. Ο πρώτος ήταν ο προστάτης των μεταλλουργών, ενώ η δεύτερη των κεραμέων και της οικοτεχνίας. Η λατρεία τους, άλλωστε, συνδέεται με την πληθώρα εργαστηρίων στα πέριξ. Λέγεται ότι από αυτό το ύψωμα ο γλύπτης Φειδίας έβλεπε την πομπή των Παναθηναίων και εμπνεύστηκε τη ζωφόρο του Παρθενώνα. Επί Οθωμανικής περιόδου κι έχοντας ήδη μετατραπεί σε χριστιανική εκκλησία από τα βυζαντινά χρόνια, απέκτησε διάφορα παρατσούκλια και παραλίγο να κατεδαφιστεί ή να γίνει τζαμί, κάτι που όμως αποτράπηκε με ειδικό φιρμάνι. Επίσης, χρησιμοποιήθηκε και ως νεκροταφείο χριστιανών. Οι περισσότερες καταστροφές στο μνημείο και ειδικότερα στις μετόπες και τη ζωφόρο, έγιναν από τους χριστιανούς κατά τον 7ο αιώνα. Στη νεότερη ιστορία έχει συνδεθεί με σημαντικά γεγονότα, όπως το διάγγελμα του Όθωνα το 1833, την παράδοση της πόλης στους Έλληνες από τους Τούρκους, την απόφαση ορισμού της Αθήνας ως πρωτεύουσα και το ότι υπήρξε επίκεντρο πολλών εορταστικών εκδηλώσεων αλλά και το πρώτο εθνικό αρχαιολογικό μουσείο. Αργότερα, ο περιβάλλων χώρος ήταν γεμάτος προσφυγικά παραπήγματα και στα Δεκεμβριανά του ελληνικού εμφυλίου υπήρξε πεδίο σφοδρών συγκρούσεων.

Βιβλιογραφία

Αρχαιολογία της Πόλης των Αθηνών, (χ.χ.), Ηφαιστείον (460-450/ 48 π.Χ)., ΕΙΕ

http://archaeologia.eie.gr/archaeologia/gr/02_DELTIA/Hephaisteion.aspx

Τελευταία επίσκεψη 18/4/2022

Γιοχάλας Θ., Καφετζάκη Τ., (2013), Αθήνα, Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία, Βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ

Ζήβας Δ.Α., (2012), Αρχιτεκτονικός Οδηγός Αθηνών, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς

Θεοχάρη, Α. (2021), Η αθηναϊκή δημοκρατία μέσα από τη σημειολογία των δημόσιων μνημείων: από τον 5ο αι. π.Χ. ως το τέλος της αθηναϊκής δημοκρατίας. Διπλωματική εργασία. Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Ρόδος.

Λαμπρόπουλος, Β., Βομβογιάννη, Χ., (1999), Ο ναός του Ηφαίστου στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών: μορφές φθορών και προτάσεις προστασίας, στο Αρχαιολογία και Τέχνες 73, 83-90.

Τσόγκα Κ., (2012), Ναός Ηφαίστου, Οδυσσεύς, Υπουργείο Πολιτισμού,

http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=6621

Τελευταία επίσκεψη 28/8/2013

Φωκά Ι., Βαλαβάνης Π., (1994), Περίπατοι στην Αθήνα και την Αττική, τόποι, θεοί, μνημεία, 4η εκδ., Κέδρος

Thompson, D. B. 1937. The Garden of Hephaistos, in Hesperia, Vol. 6, No. 3, 396-425.

Thompson H.A., Wycherley R.E., (1972), The Athenian Agora, results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens, v.6, The Agora of Athens, the History, shape and uses of an ancient city center, The American School of Classical Studies at Athens, Princeton, New Jersey

Travlos J., (1980), Pictorial Dictionary of Ancient Athens, New York: Hacker Art Book