Νεώσοικοι

Τι βλέπω;

Νεώσοικοι ήταν οι χώροι όπου ανέλκονταν, στάθμευαν και φυλάσσονταν τα πλοία των αρχαίων Αθηναίων. Οι καλύτερα σωζόμενοι νεώσοικοι είναι αυτοί που βρίσκονται στο σημερινό Πασαλιμάνι. Άλλοι εντοπίζονται στο λιμάνι του Πειραιά και το Μικρολίμανο. Αποτελούνται από επικλινείς κρηπίδες (χτιστές ή σκαλιστές) και κιονοστοιχίες, οι οποίες χώριζαν τους νεώσοικους και στήριζαν την αμφικλινή συνεχόμενη στέγη. Στο κέντρο των κρηπίδων υπήρχαν αυλάκια για να μπαίνει η ράχη της καρίνας των πλοίων. Επειδή γεωλογικά η Αττική βυθίζεται, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας έχει καλύψει το μεγαλύτερο μέρος των νεώσοικων. Μπορούμε να τους δούμε στα νερά του Πασαλιμανιού και τμήματα αυτών σε ισόγεια κτιρίων που χτίστηκαν επί χούντας και στη δεκαετία του ’90. Επίσης, τμήματα των κιόνων είναι σήμερα ορατά σε παράπλευρα πεζοδρόμια.

Τι δε βλέπω;

Σύμφωνα με επιγραφή του 4ου αιώνα, στο σημείο αυτό (αρχαία Ζέα) υπήρχαν 196 νεώσοικοι, οι οποίοι φιλοξενούσαν 372 τριήρεις. Το έργο αυτό του 5ου αι. π.Χ. κόστισε ένα αστρονομικό ποσό για την εποχή, το οποίο ξεπερνούσε τα 1000 τάλαντα. Κάθε νεώσοικος είχε και το όνομα του πλοίου που στέγαζε. Οι τριήρεις είχαν μήκος από 32-35 μέτρα, ενώ τα μικρότερα πλοία χωρούσαν και ανά δύο σε κάθε νεώσοικο. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι νεώσοικοι είχαν 45 έως 50 μέτρα μήκος και ορισμένοι έως και 80 μέτρα, φιλοξενώντας δύο τριήρεις αντιθετικά τοποθετημένες κατά μήκος. Είναι πιθανόν τα πλοία που συμμετείχαν στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, να φυλάχτηκαν στους νεώσοικους της Ζέας και της Μουνιχίας.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Ακτή Μουτσοπούλου

Βιβλιογραφία