Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Search in posts
Search in pages

Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄

Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄ αποδίδεται όρθιος και μεγαλοπρεπής.

  1. Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1821 - )


    1869 Το πανεπιστήμιο ανέθεσε στο γλύπτη Γεώργιο Φυτάλη (1831-1909) τη φιλοτέχνηση του γλυπτού, με δαπάνη του Γεωργίου Αβέρωφ.

    1872 Αποκαλύφθηκε στις 25 Μαρτίου, ανήμερα της επετείου της Ελληνικής Επανάστασης.

  2. Οθωμανική εποχή (1453- 1821)


  3. Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)


  4. Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)


  5. Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)


  6. Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)


  7. Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)


  8. Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)


  9. Προϊστορία (-1100 π.Χ.)


Τι βλέπω;

Ο ανδριάντας του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ (1746-1821) έχει ύψος 2,5 μέτρων, βρίσκεται μπροστά από το κτίριο του πανεπιστημίου και σε συμμετρία με τον ανδριάντα του Ρήγα Φεραίου. Αυτή η συμμετρία είναι ένα ιδιαίτερα κλασικιστικό στοιχείο. Ο Γρηγόριος αποδίδεται όρθιος, μεγαλοπρεπής, με το αριστερό χέρι να κρατά τη ποιμαντική ράβδο και με το δεξί να δείχνει προς τα εμπρός. Το σκοινί στα πόδια του συμβολίζει τον απαγχονισμό του.

Τι δε βλέπω;

Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, ο Γρηγόριος αφόρισε τους επαναστάτες με ένα μακροσκελές κείμενο θεωρώντας την όποια επαναστατική πράξη ως σατανική. Ορισμένοι ιστορικοί και θρησκευτικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι αυτό έγινε υπό την πίεση του Σουλτάνου και ως πολιτικός ελιγμός για την αποφυγή σφαγών. Άλλοι ιστορικοί αμφισβητούν ευθέως τον ισχυρισμό αυτό. Ανεξαρτήτως των προθέσεων του Γρηγορίου, η στάση του κατακρίθηκε έντονα από διαφωτιστές, όπως από τον Κοραή. Μετά από έντονο παρασκήνιο και υπό την πίεση ακραίων μουσουλμανικών κύκλων, ο Σουλτάνος διέταξε τη σφαγή των χριστιανών της Κωνσταντινούπολης ως αντίποινα και έδωσε εντολή στο Γρηγόριο να εκδώσει «φετφά» (διαταγή για σφαγή των Ελλήνων). Η άρνηση όμως του Γρηγορίου οδήγησε στον απαγχονισμό του στην κεντρική πύλη του Φαναριού (η οποία μέχρι σήμερα παραμένει κλειστή) και τη διαπόμπευση του πτώματός του, το οποίο τελικά πετάχτηκε στον Κεράτιο κόλπο. Η πράξη αυτή προκάλεσε το κοινό αίσθημα στην Ευρώπη και την έξαρση του φιλελληνισμού υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης. Το γλυπτό έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο in situ, όπως και τα υπόλοιπα γλυπτά της Αθηναϊκής Τριλογίας.

 

 

Πληροφορίες

  • Διεύθυνση: Πανεπιστημίου/ Ελευθερίου Βενιζέλου 30

Βιβλιογραφία

Αντωνοπούλου Ζ., (2003), Τα γλυπτά της Αθήνας, Υπαίθρια Γλυπτική 1834-2004, Ποταμός

 

Ζήση Θ., (1986), Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ στη συνείδηση του γένους, Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη

 

Συλλογικό έργο (2010), 1821: Η γέννηση ενός έθνους κράτους, Σκάι Βιβλίο.

 

Φιλήμων Ι., (1859-1961), Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήναι: Τύποις Π. Σούτσα και Α. Κτενά.

 

Χριστόδουλος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών (2004), Γρηγόριος Ε΄ Ο Εθνάρχης της οδύνης, Αθήνα: Αποστολική Διακονία

 

Frazee C.A., (1969), The Orthodox Church and Independent Greece 1821-1852, Cambridge University Press