Προπύλαια

Τι βλέπω;

Το πλάτωμα της Ακρόπολης έχει δύο εισόδους: την πύλη Beulé (πήρε το όνομα της από τον αρχαιολόγο που την ανακάλυψε), η οποία είναι μέρος της υστερορωμαϊκής οχύρωσης (3ος αιώνας μ.Χ.) και ανατολικότερα τα Προπύλαια που σε κάποια σημεία έμειναν ημιτελή εξαιτίας του Πελοποννησιακού πολέμου. Αποτελούνται κυρίως από πεντελικό μάρμαρο και χωρίζονται σε 3 τμήματα, το κεντρικό και δύο πτέρυγες δωρικού ρυθμού. Ανάμεσα στους 6 δωρικούς κίονες του κεντρικού τμήματος, υπήρχαν 5 θύρες σε εγκάρσιο τοίχο. Σήμερα, χρησιμοποιείται μόνο η μεσαία. Στη βόρεια πτέρυγα υπάρχει ένα δωμάτιο που χρησίμευε για τους διάσημους επισκέπτες της εποχής και ονομαζόταν “Πινακοθήκη”. Ήταν χώρος εστίασης, διακοσμημένος με ζωγραφικά έργα. Η νότια πτέρυγα οδηγούσε στο ναό της Αθηνάς Νίκης, εξαιτίας του οποίου δεν κατασκευάστηκε το αντίστοιχο δωμάτιο με αυτό της βόρειας. Τα Προπύλαια και ο Παρθενώνας είναι δύο κτίρια που συνδέονται. Παρόλο που δεν έχουν τον ίδιο άξονα, έχουν ίδιο προσανατολισμό και πολύ κοντινές αναλογίες.

Τι δε βλέπω;

Στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το εξαίρετο έργο του αρχιτέκτονα Μνησικλή,  βρισκόταν και η πύλη των Μυκηναϊκών χρόνων. Τα Προπύλαια της αρχαϊκής εποχής καταστράφηκαν εντελώς από τους Πέρσες. Τα Προπύλαια των κλασικών χρόνων έχουν μια μικρή διαφορά προσανατολισμού σε σχέση με τα προϋπάρχοντα.  Ο αρχιτέκτονας πιθανόν επιθυμούσε ο εισερχόμενος να μπορεί να βλέπει το άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου και τους ναούς εκατέρωθεν, δηλαδή τον Παρθενώνα και το Ερέχθειο. Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι με το νέο προσανατολισμό, τα Προπύλαια βλέπουν απευθείας προς τη Σαλαμίνα. Έτσι, μνημονεύεται για πάντα η ιστορική νίκη της Αθήνας έναντι των Περσών, η οποία καθόρισε τον ρου της μετέπειτα ιστορίας του δυτικού κόσμου. Υπέστησαν πολλές καταστροφές ανά τους αιώνες και είχαν κατασκευαστεί πολλές προσθήκες, οι οποίες αφαιρέθηκαν μετά την ελληνική ανεξαρτησία.

Βιβλιογραφία