Φρούριο Βαρδαρίου- Τοπ Χανέ

Τι βλέπω;

Στη δυτική πλευρά του κέντρου υπάρχει το Φρούριο Βαρδαρίου ή Τοπ Χανέ (στα τούρκικα σημαίνει πύργος πυροβολοστασίου). Επίσης λεγόταν και Τομπάκ Χανέ (πύργος βυρσοδεψείων). Ήταν το κεντρικό φρούριο της πόλης επί οθωμανικής περιόδου και έχει έναν ελλειπτικό περίβολο, ο οποίος εφάπτεται στα τείχη. Περιλαμβάνει τμήματα της βυζαντινής οχύρωσης, την οποία οι Τούρκοι εκσυγχρόνισαν. Άλλα τμήματα του περιβόλου κατασκευάστηκαν σε διαφορετικές φάσεις της οθωμανικής περιόδου. Στην ανατολική πλευρά, βρίσκεται ο βυζαντινός Πύργος Αναγλύφου του 9^ου αιώνα. Το όνομα προέκυψε από ένα εντοιχισμένο ελληνιστικό ανάγλυφο. Το σημείο που βρίσκεται το φρούριο ήταν η δυτική άκρη του λιμανιού που κατασκευάστηκε από τον αυτοκράτορα (Μέγα) Κωνσταντίνο (η θάλασσα τότε έφτανε μέχρι τη σημερινή οδό Φράγκων), συνολικής έκτασης 1τ.χλμ.

 

 

 

 

Τι δε βλέπω;

Λίγο πιο βόρεια, στην Εγνατία οδό, βρισκόταν η Χρυσή Πύλη, η οποία περιελάμβανε μια θριαμβική αψίδα, πιθανότατα προς τιμήν του Ρωμαίου αυτοκράτορα Οκταβιανού και κατεδαφίστηκε το 1874. Από εκεί προσπάθησαν να διαφύγουν και οι κάτοικοι κατά την άλωση της πόλης από τους Σαρακηνούς (904μ.Χ.). Μετά την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους, διαπλατύνθηκε κατά 18 μέτρα το νότιο τμήμα του τείχους στο Τοπ Χανέ. Αυτό δημιούργησε ένα ανάχωμα στο οποίο κατασκευάστηκαν 3 πυριτιδαποθήκες. Όταν η Θεσσαλονίκη ενσωματώθηκε στην Ελλάδα (1912), στις αποθήκες βρέθηκαν πανοπλίες και άλλα αντικείμενα των υπερασπιστών της πόλης, κατά την εισβολή των Τούρκων το 1430. Την ίδια περίοδο (1912), στο φρούριο στεγάστηκε η Εφορεία Υλικού Πολέμου. Στον Πύργο Αναγλύφου, σε μαρμάρινη επιγραφή, βρέθηκαν χαραγμένα τα ονόματα αυτών που τον επισκεύασαν κατά τα βυζαντινά χρόνια (βασιλικός πρωτοσπαθάριος Μαρίνος και βασιλικός στράτορας Κακίκης).

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Φράγκων και Πολυτεχνείου

Βιβλιογραφία