Γεώργιος Ιβάνωφ

Τι βλέπω;

Στη συμβολή των οδών Λαγκαδά και Αγίου Δημητρίου βλέπουμε το γλυπτό προς τιμήν του Γεωργίου Ιβάνωφ (Jerzy Szajnowicz- Iwanow 1911- 1943). Με καταγωγή από την Πολωνία και πατέρα από τη Ρωσία, έζησε από τα παιδικά του χρόνια στη Θεσσαλονίκη, αφού η Πολωνή μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε με Έλληνα. Υπήρξε ποδοσφαιριστής, πρωταθλητής κολύμβησης και θεωρείται ήρωας σε Ελλάδα, Πολωνία και Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς υπήρξε πράκτορας και σαμποτέρ των συμμάχων κατά του Άξονα.   Ο Ιβάνωφ απεικονίζεται αλυσοδεμένος, ανάμεσα σε δύο στήλες, με προτεταμένο στήθος και ανοιχτές παλάμες, περιμένοντας με θάρρος την εκτέλεσή του. Πρόκειται για ένα ρεαλιστικό γλυπτό με μνημειακές προθέσεις. Στη νότια στήλη αναγράφεται το όνομα του γλύπτη Mieczyslav Welter. Δεξιά του βάθρου, υπάρχουν δύο αφιερωματικές πλάκες σε ελληνικά και πολωνικά.

Τι δε βλέπω;

Το γλυπτό ήταν δώρο της Πολωνίας προς την Ελλάδα. Μετά τη γερμανική εισβολή, ο Γεώργιος Ιβάνωφ κατέφυγε στην Παλαιστίνη όπου εκπαιδεύτηκε ως πράκτορας και σαμποτέρ από τους Άγγλους. Έπειτα, έφτασε στην Αθήνα, όπου ανέλαβε ενεργό δράση καταστρέφοντας εργοστάσιο πυρομαχικών και πολεμικά πλοία και αεροπλάνα των Γερμανών. Αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον Ιταλό δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι όταν αυτός είχε έρθει στην Αθήνα. Αφού επικηρύχτηκε, πιθανότατα τον πρόδωσε ένας παλιός του φίλος και συνελήφθη για πρώτη φορά, αλλά δραπέτευσε. Συνελήφθη ξανά αργότερα, μαζί με τους συνεργάτες του, και καταδικάστηκε σε θάνατο. Οδηγήθηκε στην Καισαριανή για εκτέλεση, κατάφερε να εξουδετερώσει τους δεσμοφύλακές του και έτρεξε προς το δάσος. Μια σφαίρα όμως τον τραυμάτισε και μεταφέρθηκε πάλι πίσω. Πριν εκτελεστεί αναφώνησε «Ζήτω η Ελλάδα! Ζήτω η Πολωνία!».

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Λαγκαδά & Αγ. Νέστορος

Βιβλιογραφία