Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας

Τι βλέπω;

Η λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας ονομάζεται και “Λεωφόρος των Εξοχών” ή των “Πύργων”, λόγω των εντυπωσιακών αρχοντικών και εξοχικών επαύλεων του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου. Τα κτίσματα αυτά ανήκαν σε εύρωστους ‘Ελληνες, Εβραίους, Τούρκους και Ευρωπαίους κατοίκους και χαρακτηρίζονται από την αρχιτεκτονική ποικιλία -με έμφαση στον εκλεκτικισμό- και τις εντυπωσιακές διακοσμήσεις. Πολύ λίγα από τα αρχοντικά εκείνα έχουν σωθεί και ορισμένα παραμένουν σε κακή κατάσταση. Σήμερα, η Βασιλίσσης Όλγας είναι μια πολύβουη κεντρική λεωφόρος, από τις βασικότερες της πόλης. Σε αυτήν κυριαρχούν τα νεότερα κτίρια και μόνο εξοχή δε θυμίζει, ειδικά μετά τον διωγμό των Εβραίων ιδιοκτητών από του ναζί και τον “εκσυγχρονισμό” της πολυκατοικίας και της ασφάλτου μεταπολεμικά. Ενδιαφέρον επίσης έχει και το ότι η αρχιτεκτονική κάθε κτιρίου (εκλεκτικισμός, αρ νουβώ, αυστριακή αρχιτεκτονική με τις στέγες των Άλπεων) αποκαλύπτει τις επιρροές των ιδιοκτητών, τόσο σε ιδεολογικό επίπεδο, όσο και σε πολιτιστικό, δηλαδή οι προσλαμβάνουσες που είχαν αρκετοί έμποροι από τις περιοχές της Ευρώπης που συναλλάσσονταν.

Τι δε βλέπω;

Η συνοικία αυτή δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε με το γκρέμισμα των ανατολικών τειχών κατά τα τέλη του 19ου αιώνα και άκμασε με τη δημιουργία του τραμ. Οι περισσότερες κατοικίες είχαν μεγάλους κήπους και ήταν παραθαλάσσιες με ιδιωτικές παραλίες. Στη δεκαετία του 1960 όμως, μπαζώθηκε το παραλιακό μέτωπο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν η λεωφόρος Μεγάλου Αλεξάνδρου και η Νέα Παραλία και τα κτίσματα αυτά να “χαθούν” μέσα στο σύγχρονο αστικό ιστό. Η διατήρηση όσων σήμερα απέμειναν, οφείλεται στο ότι ανήκαν στο δημόσιο ή είχαν εμπλοκές κληρονομικής φύσεως.

Βιβλιογραφία