Μουσείο Ατατούρκ (Οικία Κεμάλ Ατατούρκ)
Το σπίτι του εθνάρχη των Τούρκων, Κεμάλ Ατατούρκ, το οποίο φιλοξενεί και το τουρκικό προξενείο.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1912 - )
1937 Από το δήμο, περνά στη δικαιοδοσία του τουρκικού κράτους και γίνεται μουσειακός χώρος.
1981 Βάφτηκε ροζ, το οποίο ήταν το γνήσιο χρώμα του σπιτιού.
2013 Το κτίριο αποκαταστάθηκε και εγκαινιάστηκε η σημερινή έκθεση, σε συνεργασία Ελλήνων και Τούρκων μουσειολόγων.
Οθωμανική εποχή (1453- 1912)
1870 Κατασκευάστηκε από το Μουδερή Χατζή Μεχμέτ Βαφκ.
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Αυτό το τριώροφο κτίσμα λαϊκής αρχιτεκτονικής της Μακεδονίας με σαχνισί και εξώστη, υπήρξε το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε το 1881 ο Μουσταφά Κεμάλ (Μουσταφά ήταν το οικογενειακό του όνομα και Κεμάλ το όνομα που έλαβε στο στρατό και σημαίνει ωριμότητα, τελειότητα), μετέπειτα και αποκαλούμενος Ατατούρκ (= Πατέρας των Τούρκων). Αποτελεί πλέον μουσείο και περιλαμβάνει φωτογραφίες όλων των φάσεων της ζωής του Κεμάλ, προσωπικά αντικείμενα, πολλά από τα οποία ήρθαν από την Άγκυρα, μαγειρικά σκεύη, έγγραφα της σχολικής του ζωής, το δωμάτιο όπου γεννήθηκε, το δωμάτιο της μητέρας του κ.α. Το μεγαλύτερο μέρος της επίπλωσης είναι αυθεντικό, αν και αρκετά έπιπλα ήρθαν από το μαυσωλείο του και από το Τοπ Καπί της Κωνσταντινούπολης. Η επίσκεψη στο μουσείο γίνεται μόνο κατόπιν συνεννόησης με το τούρκικο προξενείο της Θεσσαλονίκης.
Τι δε βλέπω;
Οι Τούρκοι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης συχνά δίνουν ένα χαρακτήρα “προσκυνήματος” κατά την επίσκεψή τους στο μουσείο. Ο Κεμάλ, προερχόμενος από φτωχή οικογένεια, υπήρξε στρατιωτικός, πολιτικός και αναμορφωτής των Τούρκων. Ανήκε στο κίνημα των Νεότουρκων το 1908, στην επί Οθωμανικής κυριαρχίας Θεσσαλονίκη. Οι Νεότουρκοι με μήνυμά τους σε 10 γλώσσες ανέπτυσσαν τα ιδανικά της νέας Τουρκίας περί ισότητας, ελευθερίας και δικαιοσύνης για όλους. Οραματίστηκε ένα κοσμικό και απο- ισλαμοποιημένο τουρκικό κράτος, αντικαθιστώντας την αραβική γραφή με λατινικό αλφάβητο, συμβάλλοντας στη διάδοση του θεάτρου και της κλασικής μουσικής στην Τουρκία, ενισχύοντας τον “Τουρκισμό” χρησιμοποιώντας τον εθνισμό και τη γλώσσα και όχι τη θρησκεία και τέλος, υποχρεώνοντας με νόμο τη χρήση οικογενειακού ονόματος των πολιτών. Πέραν της εκκοσμίκευσης της Τουρκίας, υπήρξε ευφυής στρατιωτικός, ανακόπτοντας την επεκτατική πορεία της Ελλάδας στα βάθη της Μικράς Ασίας (η “Μεγάλη Ιδέα της Ελλάδας” ήταν να ανακτήσει τα σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και να “εξαλειφθεί” η Τουρκία), με αποκορύφωμα την καταστροφή της Σμύρνης, διαπράττοντας εγκλήματα πολέμου και δημιουργώντας τεράστια κύματα -κυρίως- Ελλήνων προσφύγων. Στις 10 Νοεμβρίου 1938, ο Μουσταφά Κεμάλ πέθανε. Μέντορες του τουρκικού εθνικισμού υπήρξαν οι Τάταροι της Κριμαίας και οι Αζέροι (τουρκόφωνοι της τσαρικής Ρωσίας), μετατρέποντας τον έως τότε απαξιωτικό όρο «τούρκος» (σήμαινε αμόρφωτος μουσουλμάνος αγρότης) σε όρο με θετικό περιεχόμενο, ο οποίος αντικαθιστούσε σταδιακά τον όρο «Οθωμανός».
Πληροφορίες
- Διεύθυνση: Αποστόλου Παύλου 17
- Τηλέφωνο: +30 2310 248452
Βιβλιογραφία
Αναγνωστοπούλου Σ., (2003), Μικρασιατικός Ελληνισμός, από το Σύνταγμα των Νεοτούρκων στην Καταστροφή, στο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, από το κίνημα στο Γουδή ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, Ελληνικά Γράμματα, τ.6, σ.σ. 51-62
Ζαφείρης Χ., (2014), Θεσσαλονίκη, η παρουσία των απόντων, η κληρονομιά Ρωμαίων, Μουσουλμάνων, Εβραίων, Ντονμέδων, Φράγκων, Αρμενίων και Σλάβων, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο
http://www.sansimera.gr/biographies/16
Τελευταία επίσκεψη 10/8/2012
Τζήμου Κ., (2013), Η μανία με τα μουσεία: Κεμάλ Ατατούρκ, Parallaxi
http://parallaximag.gr/thessaloniki/i-mania-me-ta-moyseia-kemal-atatoyrk
Τελευταία επίσκεψη 10/8/2012
Φραγκάκη Ε. S., (2003), Το κίνημα των Νεοτούρκων, οι συνέπειες για τον ελληνισμό 1908-1918, στο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, από το κίνημα στο Γουδή ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, Ελληνικά Γράμματα, τ.6, σ.σ. 41-50
