Η Οικία Αχμέντ Καπαντζή είναι πυργοειδής εκλεκτικιστική οικία.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1912 - )
1926 Ξεκινάει να περνάει σταδιακά στο ελληνικό δημόσιο.
2012 Πουλήθηκε σε ιδιώτη.
Οθωμανική εποχή (1453- 1912)
1905 Στη βιβλιογραφία αναφέρεται το διάστημα 1905-1907, αλλά και το διάστημα 1893- 1895 ως περίοδος κατασκευής. Πιθανότερη είναι η πρώτη.
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Το εκλεκτικιστικό αυτό κτίριο σχεδιάστηκε από τον Πιέρο Αριγκόνι και εντυπωσιάζει κυρίως για τα ετερόκλιτα αρχιτεκτονικά μοτίβα, όπως νεοκλασικά, αναγεννησιακά, νεοαραβικά, νεογοτθικά και αρ νουβώ. Αποτελείται από 3 ορόφους και ημιυπόγειο, είναι εμπνευσμένο από τις αυστριακές βίλες και είναι επενδυμένο με κόκκινο τούβλο, το οποίο διακόπτεται από οριζόντιες λωρίδες. Υπάρχει ασυμμετρία στην κάτοψη, ένα σαχνισί (κλειστός εξώστης) στον πρώτο όροφο, στεγασμένοι εξώστες και οι ξύλινες στέγες προεξέχουν στα πρότυπα της λαϊκής αρχιτεκτονικής των Άλπεων. Στο υπέρθυρο ενός από τους εξώστες βλέπουμε τα αρχικά Α.Κ., του ιδιοκτήτη Αχμέτ Καπαντζή. Επίσης, βλέπουμε μεγάλους δαντελωτούς προβόλους και 2 χαρακτηριστικούς πύργους.
Τι δε βλέπω;
Εσωτερικά, υπάρχει ένας κεντρικός επιμήκης διάδρομος, γύρω από τον οποίο οργανώνονται όλοι οι χώροι. Μεγάλο μέρος της εσωτερικής διακόσμησης δε σώζεται, παρά μόνο κάποιες εντυπωσιακές τοιχογραφίες. Από τις πρόσφατες αναστηλώσεις, αν και προσεγμένες, δεν έλειψαν οι περιπτώσεις μικρών αυθαίρετων επεμβάσεων. Η βίλα ανήκε στην οικογένεια Καπαντζή και αργότερα στον Αχμέτ, μικρότερο αδερφό του Μεχμέτ Καπαντζή. Η οικογένεια Καπαντζή ήταν ντονμέδες, δηλαδή εξισλαμισμένοι Εβραίοι. Με την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που συμφωνήθηκε με τη Συνθήκη της Λωζάννης (1924), έπρεπε να εγκαταλείψουν τη χώρα και οι ντονμέδες. Έτσι, το κτίριο σταδιακά πέρασε στο ελληνικό δημόσιο. Έπειτα, στέγασε το ισπανικό προξενείο, τον Ερυθρό Σταυρό, την Γκεστάπο, υπηρεσίες του ΝΑΤΟ, μετά καταλήφθηκε από ομάδες του αντιεξουσιαστικού χώρου και τέλος στέγασε δημόσιους οργανισμούς. Σήμερα ανήκει σε ιδιώτη.
Πληροφορίες
- Διεύθυνση: Βασ. Όλγας 105
Βιβλιογραφία
Ζαφείρης Χ., (1997), Θεσσαλονίκης Εγκόλπιον, ιστορία, πολιτισμός, η πόλη σήμερα, γεύσεις, μουσεία, μνημεία, διαδρομές, Αθήνα: Εξάντας
Ζαφείρης Χ., (2006), Θεσσαλονίκης τοπιογραφία, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο
Συλλογικό έργο, (1985-6), Νεώτερα Μνημεία της Θεσσαλονίκης, Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Βόρειας Ελλάδας