Τσινάρι
Το Τσινάρι είναι σημείο με παραδοσιακές ταβέρνες και ένα ιστορικό καφενείο στην Άνω Πόλη.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1912 - )
Οθωμανική εποχή (1453- 1912)
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Στην Άνω Πόλη υπάρχει μια μικρή γειτονιά με μια μικρή πλατεία. Εκεί βρίσκεται το παραδοσιακό καφενείο «Τσινάρι», το μοναδικό δείγμα παραδοσιακού καφενείου της οθωμανικής περιόδου, με τις χαρακτηριστικές περιμετρικές ξύλινες τζαμαρίες. Η γειτονιά γλίτωσε από την πυρκαγιά του 1917 κι έτσι σώζονται τα λιθόστρωτα σοκάκια, γνήσιες οικίες της εποχής και η παραδοσιακή τοπική αρχιτεκτονική με τα σαχνισιά. Είναι ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο, το οποίο όμως διαταράσσεται από την κυκλοφορία σύγχρονων οχημάτων. Στην πλατεία, την προσοχή τραβάει η κρήνη του Μουράτ Β΄, των οθωμανικών χρόνων, η οποία έχει ως λεκάνη μια σαρκοφάγο της ρωμαϊκής περιόδου.
Τι δε βλέπω;
Η λέξη τσινάρι προέρχεται από το τούρκικο cinar/ cinarli που σημαίνει πλάτανος. Επίσης, εδώ βρισκόταν ένας μενδρεσές (μουσουλμανικό σχολείο) και ένα τζαμί. Την εποχή εκείνη, ο σκοπός επίσκεψης στα καφενεία δεν ήταν ο καφές, αλλά η κοινωνικοποίηση (ανδρών) και η «ιεροτελεστία» του καφέ, δηλαδή το κομπολόι, το τάβλι, ο ναργιλές και το τσιγάρο. Τα σύγχρονα καφέ, αν και ευρωπαϊκού- διεθνούς τύπου πλέον, δεν έχουν απολέσει το βασικό στοιχείο των παραδοσιακών καφενείων, δηλαδή την κοινωνικοποίηση. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η λεγόμενη «κουλτούρα του καφέ» είναι πολύ ισχυρή στη Θεσσαλονίκη και σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Βιβλιογραφία
Αναστασιάδης Α., (1997), Άνω Πόλη, στο Λιοντής Κ., (1997) (επ), Αρχιτεκτονική της Θεσσαλονίκης, στο Επτά Ημέρες, Καθημερινή, σ. 9-11
Αναστασιάδου Μ., (2008), Θεσσαλονίκη 1830-1912, η μητρόπολη στην εποχή των οθωμανικών μεταρρυθμίσεων, ΕΣΤΙΑ
Επιτόπια παρατήρηση επιστημονικών επιμελητών
Ζαφείρης Χ., (1997), Θεσσαλονίκης Εγκόλπιον, ιστορία, πολιτισμός, η πόλη σήμερα, γεύσεις, μουσεία, μνημεία, διαδρομές, Αθήνα: Εξάντας
Ζαφείρης Χ., (2014), Θεσσαλονίκη, η παρουσία των απόντων, η κληρονομιά Ρωμαίων, Μουσουλμάνων, Εβραίων, Ντονμέδων, Φράγκων, Αρμενίων και Σλάβων, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο
Συλλογικό έργο, (1985), Νεώτερα Μνημεία της Θεσσαλονίκης, Υπουργείο Πολιτισμού
Τσακτσίρα Λ., Παπανθίμου Κ., Μάντζιου Γ., Καλογήρου Ν., (2014), Θεσσαλονίκη, η πόλη και τα μνημεία της, Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης Παιδεία
