Μενδρεσές

Τι βλέπω;

Ο Μενδρεσές ήταν το ιεροσπουδαστήριο των μουσουλμάνων της Αθήνας. Εδώ διδάσκονταν αραβική, περσική και τουρκική θεολογία, φιλολογία και φιλοσοφία, με βάση το Κοράνι. Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, οι αρχαιολόγοι ήδη από το 1840 επέμεναν για την απομάκρυνση των φυλακών (είχε μετατραπεί ήδη σε φυλακή) και κατεδάφιση του Μενδρεσέ, ώστε να πραγματοποιηθούν ανασκαφικές εργασίες. Αυτές έφεραν στην επιφάνεια σημαντικά ευρήματα, με σημαντικότερο το τμήμα της υστερορωμαϊκής οχύρωσης της πόλης. Συνεπώς, διατηρήθηκε μόνο η ξύλινη πύλη, η επιγραφή της και ένας μικρός θολωτός χώρος, τα οποία βλέπουμε και σήμερα προς ανάμνηση του Μενδρεσέ.

Τι δε βλέπω;

Το κτίριο είχε ορθογώνιο παραλληλόγραμμο σχήμα, με κεντρική αυλή. Το κεντρικό κτίριο, η σχολή, οι κοιτώνες δασκάλων και σπουδαστών, οι κοινόχρηστοι χώροι και ένα μικρό τζαμί συνέθεταν το Μενδρεσέ. Οι σπουδαστές (σοφτάδες) έκαναν πολυετείς σπουδές, πληρωμένες από την οθωμανική διοίκηση, και με την αποφοίτησή τους καταλάμβαναν σημαντικά δημόσια αξιώματα. Επιπλέον, εδώ συγκεντρώνονταν οι Οθωμανοί προύχοντες. Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, αυτοί αποφάσισαν να σκοτώσουν όλους τους ενήλικες χριστιανούς. Η απόφαση ανατράπηκε από την ηχηρή παρέμβαση του καδή Χαλήλ εφέντη, πράξη για την οποία δεν έχει υπάρξει καμία αναγνώριση από την πόλη και το ελληνικό κράτος. Ο Μενδρεσές, κατά την επανάσταση καταστράφηκε και δεν ξαναλειτούργησε. Επί βασιλείας Όθωνα ανακατασκευάστηκε ως διώροφη φυλακή για διάσημους ληστές και πολιτικούς αντιφρονούντες (π.χ. στρατηγός Μακρυγιάννης, ο ποιητής Παράσχος).

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Πελοπίδα & Αιόλου

Βιβλιογραφία