Το Αλατζά Ιμαρέτ Τζαμί είναι σημαντικό μνημείο της Οθωμανικής περιόδου.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1912 - )
1978 Υπέστη ζημιές από σεισμό. Αποκαταστάθηκαν μέσα στα επόμενα χρόνια και από τότε χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις του δήμου.
Οθωμανική εποχή (1453- 1912)
1484 Χτίστηκε τότε, σύμφωνα με την επιγραφή της εισόδου.
1819 Επισκευάστηκε.
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Είναι ένα σπάνιο μνημείο της πρώιμης οθωμανικής περιόδου και παρόλο που κατασκευάστηκε με βάση την παραδοσιακή ισλαμική αρχιτεκτονική, έχει αρκετές δυτικές επιρροές. Αποτελείται από πλίνθους και λαξευμένους λίθους, έχει πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας και μαρμάρινα πλαίσια στα ανοίγματα. Είναι ένα μνημείο που μαρτυρά την ιστορία 5 αιώνων της πόλης. Η κάτοψή του έχει σχήμα ανεστραμμένου Τ, αποτελείται από έναν δίδυμο κεντρικό χώρο προσευχής με δύο ισομεγέθεις θόλους, 4 πλαϊνά διαμερίσματα για άλλες λειτουργίες (π.χ. συσσίτιο, σχολείο) και στην είσοδο διαθέτει στοά με κίονες και θόλους. Στο εσωτερικό, οι τοιχογραφίες απεικονίζουν γεωμετρικά σχήματα και φυτικά μοτίβα. Σήμερα, το μνημείο «χάνεται» μέσα στις πυκνές πολυκατοικίες που το περιβάλλουν, με αποτέλεσμα να γίνεται όλο και πιο «αόρατο» και κατ’ επέκταση να χάνεται σταδιακά η γνώση κατοίκων και επισκεπτών γύρω από αυτό.
Τι δε βλέπω;
Εκτός από χώρος προσευχής ήταν πτωχοκομείο (ιμαρέτ) και ισλαμικό σχολείο (μενδρεσές). Υπήρχε και μια μεγάλη στοά, η οποία λειτουργούσε ως καταφύγιο για πρόσφυγες και ζητιάνους. Ο πέτρινος μιναρές βρισκόταν στη δυτική πλευρά και ήταν πολύχρωμος (αλατζά) με μοτίβα σχήματος ρόμβου. Αυτός ο τύπος μιναρέ προέρχεται από το κεντρασιατικό και περσικό Ισλάμ. Στη γνήσια ισλαμική αρχιτεκτονική της κεντρικής Ανατολίας, η αυλή στεγαζόταν με θόλο και είχε έναν μικρό χώρο προσευχής. Όταν ο χώρος προσευχής μεγάλωσε, ο θόλος έγινε το κύριο μέρος του κτίσματος. Το Αλατζά Ιμαρέτ κατασκευάστηκε με χρηματοδότηση του τοπικού άρχοντα Ινεγκιολού Ισάκ Πασά. Τα πολυτελή τζαμιά απαιτούσαν και μεγάλη χρηματοδότηση. Η μεγάλη ταχύτητα κατασκευής των τζαμιών αποδείκνυε πληθώρα έμπειρων εργατών, ανεπτυγμένες αρχιτεκτονικές παραδόσεις και διαθεσιμότητα επαρκών πόρων.
Πληροφορίες
- Διεύθυνση: Πλατεία Δημητρίων
Βιβλιογραφία
Κουρκουτίδου- Νικολαΐδου Ε., Τούρτα Α., (1997), Περίπατοι στη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη, Αθήνα: Εκδόσεις Καπόν
Ουδατζή Κ., (2015), Σύγχρονος αστικός ιστός με επιμέρους αρχιτεκτονικές ταυτότητες, στο Καιρίδης Δ., (επ.), (2015), Θεσσαλονίκη, μια πόλη σε μετάβαση, 1912-2012, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, σ.σ.455- 464
Φιλιππίδης Δ., (2006), Αρχιτεκτονικές Μεταμορφώσεις, Ι. μητροπολιτικά κέντρα, Μέλισσα
Χατζητρύφωνος Ε., (1997), Οθωμανικά μνημεία, στο Επτά Ημέρες, Καθημερινή, σ.σ. 3- 5
Mazower M., (2004), Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων, Αθήνα: Αλεξάνδρεια