Τι βλέπω;

Στη συμβολή της Λεωφόρου Εγνατίας με τον πεζόδρομο της Δημητρίου Γούναρη υψώνεται ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Θεσσαλονίκης, η Αψίδα του Γαλερίου, γνωστότερη ως “Καμάρα”. Πρόκειται για ένα πολυσύχναστο σημείο της πόλης, όπου πολλοί Θεσσαλονικείς δίνουν τα ραντεβού τους, μιας και η “Καμάρα” λειτουργεί ως τοπόσημο. Σήμερα, από την πλίνθινη αψίδα σώζονται τρεις πεσσοί (δύο μεγάλοι και ένας μικρότερος) που στηρίζουν δύο τόξα (το κύριο και ένα μικρότερο). Οι δύο κύριοι πεσσοί είναι εντυπωσιακά διακοσμημένοι με μαρμάρινες ανάγλυφες, αλλά αρκετά φθαρμένες, παραστάσεις μαχών, θριάμβου, θυσιών και πορτραίτων ηγεμόνων. Για λόγους διακόσμησης, παραβλέπονται οι φυσικές αναλογίες. Οι ελέφαντες έχουν ίδιο μέγεθος με τις καμήλες ή τα τείχη μιας πόλης δεν ξεπερνούν σε ύψος τις ανθρώπινες μορφές. Οι σκηνές αυτές είναι διατεταγμένες σε οριζόντιες ζώνες που διαχωρίζονται με διακοσμητικές ταινίες. Η βάση των πεσσών της αψίδας είναι μνημειακή και αποτελείται από μαρμάρινες βαθμίδες. Το άνω τμήμα της, λίγο πριν τη γένεση του τόξου, διατρέχεται από μαρμάρινο κοσμήτη.

Τι δε βλέπω;

Η θριαμβική αψίδα, ένα από τα εντυπωσιακότερα του είδους της, αποτελεί τμήμα ενός εκτεταμένου αυτοκρατορικού συγκροτήματος που καταλάμβανε μεγάλο μέρος του ανατολικού τμήματος της ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης. Ο Γαλέριος, καίσαρας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ένας από τους Τετράρχες, μετά τη νικηφόρα εκστρατεία του ενάντια στους Πέρσες (296-7 μ.Χ.) αποφάσισε να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη, η οποία γνώριζε μεγάλη ακμή αυτήν την περίοδο. Μαζί με το αυτοκρατορικό ανάκτορο και τη Ροτόντα που ήταν ένα περίκεντρο θρησκευτικό κτίριο, κατασκεύασε και την “αψίδα” αυτήν, στην πιο σημαντική θέση μεταξύ του ανακτόρου και της Ροτόντας και πάνω από τη Via Regia, τη σημαντικότερη οδό της πόλης (σημερινή οδός Εγνατία). Η σημερινή κατάσταση του μνημείου απέχει πολύ από αυτό που ήταν στην αρχαιότητα. Αρχικά, υπήρχαν τέσσερις ογκώδεις πεσσοί τοποθετημένοι στις γωνίες ενός θολοσκέπαστου τετραγώνου που σχημάτιζε ένα μνημειώδες τετράπυλο. Μικρότεροι πεσσοί στήριζαν μικρότερα τόξα εκατέρωθεν των μεγάλων. Σήμερα σώζεται μόνο η μία πλευρά αυτής της πολύπλοκης τετράγωνης κατασκευής. Πιθανότατα το μνημείο κοσμούσαν επίσης και τα αγάλματα του Γαλερίου, Διοκλητιανού, Μαξιμιανού και Κωνστάντιου Χλωρού. Σοβαρότερος εχθρός του μνημείου είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση.

Πληροφορίες

• Διεύθυνση: Εγνατία

Βιβλιογραφία