Μνημείο Χασάν Ταχσίν Πασά και Κενάν Μεσαρέ
Ο αλβανικής καταγωγής τελευταίος πασάς της Θεσσαλονίκης Χασάν Ταχσίν, την παρέδωσε στους Έλληνες, σώζοντας χιλιάδες ζωές.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1912 - )
2002 Μεταφέρθηκαν τα οστά του Χασάν Ταχσίν Πασά στο προαύλιο του Μουσείου Βαλκανικών Πολέμων.
Οθωμανική εποχή (1453- 1912)
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς ήταν αλβανικής καταγωγής αρχιστράτηγος της 8ης στρατιάς του οθωμανικού στρατού και αυτός που παρέδωσε τη Θεσσαλονίκη στον ελληνικό στρατό στις 26 Οκτωβρίου 1912. Αναγκάστηκε να παραδώσει την πόλη μετά τη νικηφόρο προέλαση του ελληνικού στρατού στο Σαραντάπορο Ελασσόνας και τα Γιαννιτσά και μετά την τάχιστη άφιξή του στη Θεσσαλονίκη, προλαβαίνοντας την προέλαση των Βουλγάρων. Ο Χασάν Ταχσίν προερχόταν από οικογένεια ευγενών, είχε φοιτήσει στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων, υπήρξε στρατιωτικός διοικητής και διοικητής χωροφυλακής στην Κρήτη, είχε μετατεθεί σε Ιράκ, Συρία και Υεμένη, ώσπου κατέληξε στη Θεσσαλονίκη και τελούσε υπό τις διαταγές του τότε ταγματάρχη Μουσταφά Κεμάλ (Ατατούρκ). Στον περίβολο του σημερινού Μουσείου Βαλκανικών Πολέμων, όπου έγιναν και οι διαπραγματεύσεις της παράδοσης, βρίσκεται ο τάφος του ιδίου και του γιού του, Κενάν Μεσαρέ. Τα οστά του Χασάν Ταχσίν μεταφέρθηκαν εδώ, καθώς δεν είναι αυτός ο αρχικός του τάφος.
Τι δε βλέπω;
Παρόλο που ο Χασάν Ταχσίν δεν έπραξε αυτοβούλως, αλλά σε συνεννόηση με τον Οθωμανό κυβερνήτη και τους ξένους πρόξενους, θεωρείται προδότης από τους Τούρκους, γι’ αυτό καταδικάστηκε σε θάνατο ερήμην του. Ωστόσο, η ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μακεδονία ήταν δεδομένη και ο Χασάν Ταχσίν κατάφερε να αποφύγει μία αιματοχυσία και να απελευθερωθούν 25000 αιχμάλωτοι. Έπειτα, φυγαδεύτηκε στη Γαλλία και πέθανε στην Ελβετία. Φημολογείται ότι προτίμησε να παραδώσει την πόλη στους Έλληνες παρά στους Βούλγαρους, επειδή είχε φιλελληνικά αισθήματα. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που στην τουρκική ιστορία θεωρείται προδότης. Στις αναφορές του, ο Γερμανός πρόξενος δυσφορούσε με την παράδοση της πόλης στην Ελλάδα και περιέγραφε ορισμένες βιαιότητες του ελληνικού στρατού. Αναγνώρισε, ωστόσο, την προσπάθεια των ελληνικών αρχών για την επιβολή της τάξης και ιδιαίτερα την αντιμετώπιση ληστρικών φαινομένων που προέρχονταν κυρίως από βουλγάρικες ομάδες.
Πληροφορίες
- Διεύθυνση: Προαύλιος χώρος Μουσείου Βαλκανικών Πολέμων
Βιβλιογραφία
Ζαφείρης Χ., (2014), Θεσσαλονίκη, η παρουσία των απόντων, η κληρονομιά Ρωμαίων, Μουσουλμάνων, Εβραίων, Ντονμέδων, Φράγκων, Αρμενίων και Σλάβων, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο
Καλογρηάς Β., Η Θεσσαλονίκη κατά την απελευθέρωση (1912/13): Αναλύσεις και εκτιμήσεις του γερμανικού γενικού προξενείου, στο Καιρίδης Δ., (επ.), (2015), Θεσσαλονίκη, μια πόλη σε μετάβαση, 1912-2012, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, σ.σ.177- 188
Καραμήτσιος Γ., (2017), Θεσσαλονίκη, 100 μικρές ιστορίες, Ιανός
