Ναός Αγίου Αθανασίου
Ο ναός του Αγίου Αθανασίου είναι της οθωμανικής περιόδου.
Νεότερη και Σύγχρονη εποχή (1912 - )
1912 Έπαψε να λειτουργεί ως ναός, καθώς στέγασε πρόσφυγες, γεγονός που προκάλεσε σοβαρές φθορές στο κτίριο.
Οθωμανική εποχή (1453- 1912)
1817 Υπέστη σοβαρές ζημιές από πυρκαγιά.
1818 Αναστηλώθηκε και απέκτησε τη σημερινή του μορφή.
1821 Μετά την καταστολή της Ελληνικής Επανάστασης στη Χαλκιδική από τους Τούρκους, εδώ φυλακίστηκαν πάνω από 100 γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι, οι οποίοι πέθαναν από ασιτία.
1852 Η ενορία ίδρυσε το πρώτο ελληνορθόδοξο σχολείο της πόλης.
Βυζαντινή εποχή (331 μ.Χ.- 1453)
Ρωμαϊκή εποχή (30 π.Χ.- 330 μ.Χ.)
Ελληνιστική εποχή (322- 31 π.Χ)
Κλασική εποχή (478-323 π.Χ)
Αρχαϊκή εποχή (800-479 π.Χ)
Γεωμετρική εποχή (-1100- 800 π.Χ)
Προϊστορία (-1100 π.Χ.)
Τι βλέπω;
Η τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται σε χαμηλότερη στάθμη από την οδό Εγνατία. Είναι ευρύχωρος, διαθέτει γυναικωνίτη, ο οποίος εκτείνεται και στις τρεις πλευρές του κι επίσης έχει δύο σειρές ανοιγμάτων, τοξωτά τα κάτω και ορθογώνια τα πάνω. Χτίστηκε κατά τα οθωμανικά χρόνια και γι’ αυτό βλέπουμε ισλαμικά μοτίβα, όπως οι φαλτσογωνίες με τους ψευδοσταλακτίτες. Αυτά τα μοτίβα δεν εξυπηρετούν απαραίτητα πρακτικούς σκοπούς, απλά ήταν μία καλλιτεχνική τεχνοτροπία της εποχής. Στο εσωτερικό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν ο ξυλόγλυπτος δεσποτικός θρόνος, ο άμβωνας, το τέμπλο και οι φορητές εικόνες (18ου και 19ου αιώνα).
Τι δε βλέπω;
Χτίστηκε πάνω σε ερείπια βυζαντινού ναού, ο οποίος καταστράφηκε από πυρκαγιά. Σύμφωνα με ένα χρυσόβουλο του 1298, αλλά και ιστορικές πηγές του 14ου αιώνα, ήταν ναός του Αγίου Αθανασίου ή μετόχι κάποιας μονής, αλλά τίποτα δεν έχει εξακριβωθεί. Πιθανότατα ανήκε αρχικά (περί το 1550) στον πρώην μητροπολίτη Βέροιας Ιωάννη Μαλάκη κι έπειτα πέρασε στην ιδιοκτησία της Μονής Βλατάδων. Επί οθωμανικής κυριαρχίας, ήταν το θρησκευτικό κέντρο της ελληνικής συνοικίας και ο ενοριακός ναός της πολυπληθέστερης ενορίας. Μετά τα οθωμανικά χρόνια, υπήρξε μεγάλη διαμάχη ανάμεσα στη Μονή Βλατάδων και τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης για την κυριότητα του ναού.
Πληροφορίες
- Διεύθυνση: Εγνατία & Σωκράτους
Βιβλιογραφία
Ζαφείρης Χ., (1997), Θεσσαλονίκης Εγκόλπιον, ιστορία, πολιτισμός, η πόλη σήμερα, γεύσεις, μουσεία, μνημεία, διαδρομές, Αθήνα: Εξάντας
Καμπούρη Ε., (2001), Διατηρητέα ξενοδοχεία: αποκατάσταση και εκσυγχρονισμός, στο Παλαιά Ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης, Επτά Ημέρες, Καθημερινή, σ.σ. 28-31
Σερέφας Σ., Πετρίδης Π., (2012), Εδώ: Τόποι βίας στη Θεσσαλονίκη, Άγρα
Τσακτσίρα Λ., Παπανθίμου Κ., Μάντζιου Γ., Καλογήρου Ν., (2014), Θεσσαλονίκη, η πόλη και τα μνημεία της, Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης Παιδεία
Χεκίμογλου Ε., (2001), Τα μυστήρια της Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη: University Studio Press
