Οδοί Παλαιών Πατρών Γερμανού και Παύλου Μελά

Τι βλέπω;

Εκτός από τα καφέ- μπαρ, διάφορα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης και ζαχαροπλαστεία, η οδός Παύλου Μελά που ενώνει την Αγία Σοφία με το Λευκό Πύργο κι έχει το παρατσούκλι «διαγώνιος», είναι δρόμος με μεγάλο αρχιτεκτονικό πλούτο. Μερικά από τα αξιόλογα κτίρια είναι α) το Μέγαρο Ατλαντίς (1920-30) στο νούμερο 35, κτίριο εκλεκτικιστικό, με αρ ντεκό επιρροές, γωνιακή όψη, κάθετες στήλες σε προεξοχή να τονίζουν τον κάθετο άξονα και τους δύο τελευταίους ορόφους να έχουν προστεθεί αργότερα (1967), β) η πολυκατοικία Μαζλό (1936, του Μαξιμιλιανού Ρούμπενς) στο νούμερο 22, κτίριο μοντέρνας αρχιτεκτονικής με εκλεκτικιστικές επιρροές, 2 κατακόρυφα έρκερ, καθαρές γραμμές, συμμετρία και αρμονικές αναλογίες, γ) Εκλεκτικιστικό κτίριο με αρ ντεκό στοιχεία, ανάγλυφο διάκοσμο, προεξέχοντα κεντρικό άξονα συνεχούς έρκερ με κυρτές πλαϊνές πλευρές και αετωματικές απολήξεις στο πάνω μέρος τους βλέπουμε στο νούμερο 17 (1930) των Αλέξανδρου Τζώνη και Λεωνίδα Παλαιολόγου, δ) Εκλεκτικιστικό κτίριο  (1926) στην Παύλου Μελά και Μητροπόλεως 98, με 3 όψεις και 2 οριζόντιες ζώνες, με την κάτω να έχει αψιδωτά ανοίγματα και αρ ντεκό στοιχεία, ενώ η άνω ζώνη έχει πιο αυστηρή συμμετρία και εκλεκτικιστική διακόσμηση, ε) το Μέγαρο Εράτυρα (1929), με το όνομα να προέρχεται από τη γενέτειρα του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τζώνη, ένα δείγμα αστικής πολυκατοικίας της εποχής από οπλισμένο σκυρόδεμα, εναλλάξ κατακόρυφους άξονες σε προβολή που καταλήγουν σε αετώματα και συνολικά είναι εμπνευσμένο από την αισθητική της βιεννέζικης μπουρζουαζίας. Η οδός Παλαιών Πατρών Γερμανού ενώνει την Εγνατία και την Τσιμισκή και ανάμεσα στα αρχιτεκτονικά της αριστουργήματα συγκαταλέγονται α) η εκλεκτικιστική πολυκατοικία (1930) στο νούμερο 19, β) στο νούμερο 20, ένα κτίριο (1928) με εξαιρετική σύνθεση όψης και εσωτερικού, ένα δείγμα της τότε τάσης για ρήξη με το νεοκλασικισμό και την εισαγωγή νέων τάσεων (π.χ. αρ νουβώ), γ) στο νούμερο 22 του Μοσόν Τζιλέτ (1922), σχεδιασμένο από τον Γιώργο Μανούσο, με έντονες αρ νουβώ επιρροές, λιτή και συμμετρική όψη, τα ακριανά τμήματα σε ελαφρά προβολή με τριγωνικές αετωματικές απολήξεις, και με τον τελευταίο όροφο να φέρει εντονότερη διακόσμηση.

Τι δε βλέπω;

Οι δύο αυτοί δρόμοι μαρτυρούν τις πολλές αρχιτεκτονικές φάσεις της πόλης και σε μεγάλο βαθμό ορίζουν την αστική ταυτότητα και την πολεοδομική της εξέλιξη, με πιο αξιοσημείωτη την ήπια μετάβαση από το αρ ντεκό στο διεθνές στυλ. Η οδός Παύλου Μελά χαράχτηκε στην πρώην συνοικία Νταπάγ Χαϊντερίν  των οθωμανικών χρόνων, η οποία ήταν βιοτεχνικό κέντρο της πόλης. Η επιτροπή Εμπράρ προέβλεπε έναν δρόμο στα ευρωπαϊκά πρότυπα, με φανοστάτες στο κέντρο του οδοστρώματος, υπαίθρια καφενεία και πολυκατοικίες χωρίς ισόγεια καταστήματα. Ανάμεσα στα ιστορικά «στέκια» της Παύλου Μελά έχουν υπάρξει  το Ουζερί Τσιτσάνη (Πολυκατοικία Μαζλό), οι κινηματογράφοι Ηλύσια (1929) και Ριβολί, το ζαχαροπλαστείο Αλμοσίνο και το bar- restaurant Μανδραγόρας.

 

Βιβλιογραφία