Οδός Ελευθερίου Βενιζέλου

Τι βλέπω;

Σε μια διαδρομή περίπου 1,5χλμ μπορούμε να θαυμάσουμε κάποια από τα ομορφότερα κτίρια της πόλης και να συναντήσουμε μνημεία από την αρχαιότητα έως τη νεότερη Ελλάδα. Στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου συναντάμε αρχαία μνημεία όπως τα ευρήματα της Πλατείας Διοικητηρίου, οθωμανικά μνημεία, όπως το Χαμζά Μπέη Τζαμί και το Μπεζεστένι, εμβληματικά κτίρια της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, όπως το Μέγαρο Γκατένιο- Φλωρεντίν Ναχμία, τη Στοά Σαούλ και το Μέγαρο Μπουρλά Λεβή, άλλα σπουδαία κτίρια όπως το πρώην Διοικητήριο, το Μέγαρο Ερμείον, το Μέγαρο Στάιν και το πρώην ξενοδοχείο Λούξεμπουργκ, αλλά και ιστορικούς τόπους όπως την Πλατεία Ελευθερίας και το Μνημείο Γρηγορίου Λαμπράκη. Επίσης, σήμερα συναντάμε μεγάλη ποικιλία καταστημάτων, όπως εστιατόρια, καφέ, καταστήματα υπηρεσιών, ένδυσης- υπόδησης, παραδοσιακά καταστήματα και καταστήματα τροφίμων.

Τι δε βλέπω;

Επί οθωμανικών χρόνων, ο δρόμος ονομαζόταν Σαμπρή Πασά. Είχε διάσπαρτα καταστήματα και φιλοξενούσε πολλές εθνοτικές ομάδες. Σταδιακά, άρχισε να μεταβάλλεται σε οδό με πιο εκσυγχρονισμένα καταστήματα και χώρους ψυχαγωγίας. Μετά την πυρκαγιά του 1917 και την έλευση των προσφύγων του 1922, παγιώνονται οι εμπορικές χρήσεις και άλλες επαγγελματικές κατηγορίες (π.χ. ιατροί, δικηγόροι), με πρώτες τις εβραϊκές, οι οποίες σταδιακά έφθιναν και τις ελληνικές να αυξάνονται ραγδαία. Τούρκοι επιχειρηματίες υπήρχαν μέχρι την ανταλλαγή πληθυσμών (1924) και σε πολύ μικρότερο ποσοστό εξακολουθούσαν να υπάρχουν άλλες εθνικότητες, όπως Αρμένιοι. Αφού η Θεσσαλονίκη ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος, τα κτίρια της Βενιζέλου έπρεπε υποχρεωτικά να καλύπτουν το ύψος 5 ορόφων. Όσοι δεν είχαν αυτήν την οικονομική δυνατότητα, κατασκεύαζαν τρούλους ή εξώστες.

Βιβλιογραφία